Özet
Orchis simia (Salep püskülü) genelde ormanlık alanlarda görülen ve bahar aylarında çarpıcı çiçekler açan bir orkide türüdür.
Hiyerarşi
Tanımı
Orchis simia (Salep püskülü) genellikle 30 ila 45 cm büyüyebilen bir bitkidir. Yumru yumurtamsı ya da eliptik ve meyve zamanı iki adettir. Yapraklar 5 ila 11 adet, 7 ila 18 cm uzunluğunda, 2 ila 4 cm genişliğinde, genişçe mızraksı ve kenarları dalgalıdır. Çiçek kurulu oval ila konikal olup, 15 ila 50 adet çiçek taşır ve terminal çiçekler kurulun ilk açan çiçekleri olur. Bırahte üçgensi-yumurtamsı ve çoğunlukla yumurtalıktan daha kısadır. Çanak yapraklar uzun sipsivri, kukuleta kül grisi renkli ve dış yüzeyinde gül rengi noktalı ya da çizgilidir. Taç yapraklar şeritsi ve sipsivri uçludur. Çiçekler merkezde beyazımsı gül renklidir ve minik morumsu benekler görülür. Çiçeğin lobları ise çok belirgin biçimde ayrılmıştır ve koyu mor renklidir. Mahmuz silindiriktir ve yumurtalığın yarısı uzunluktadır. Yumurtalık burkuk, çıplak ve silindiriktir. Sütun 2,5 ila 4 mm uzunluğundadır.
Gözlem bilgileri
Kuzey Afrika ile Avrupa’dan İran’a kadar olan bölgede doğal olarak yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Çoğunlukla yamaç çayırlarında, zaman zaman da yine yamaçlarda olmak üzere ormanlık alanlarda görülen bitki umumiyetle nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde salep püskülü, püsküllü, tavşantopuğu, maymun orkidesi ve topbaş adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Yunanca testis anlamına gelir. Bitkilerin yumru biçimine atıftır. Adını bir satir (yarı keçi yarı insan formunda olan mitolojik varlık) ve bir nimfin oğlu olan Orchis’ten (ὄρχις) almaktadır. Bacchus festivalinde bir rahibeye tecavüze yeltenen Orchis, vahşi hayvanlar tarafından parçalanmış ve orkideye dönüşmüştür. Romalılar satirlerin orkide ile beslendiğini düşünür ve bu nedenle bu bitkilere satyrion derlerdi. Tür adı Latince maymun anlamına gelir. Çiçek görünümünün maymunu andırmasına işaret eder ve buna uygun olarak maymun orkidesi olarak da bilinir.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın