Onopordum tauricum (At dikeni)

derleyen:

Özet

Onopordum tauricum (At dikeni) genelde işlenmemiş arazilerde görülen ve istilacı potansiyeli yüksek olan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Asteraceae

Papatyagiller

Onopordum

Kangal

Tanımı

Onopordum tauricum (At dikeni) genellikle 60 ila 200 cm büyüyebilen iki yıllık bir bitkidir. Gövde 2 ila 6 arası çiçek başından oluşan yalancı şemsiyenin altında dallı, yapraksı ve boyunca kanatlı; kanatlar 2 ila 4 arası sayıda, dikenli ve dişli; dikenler 3 ila 15 mm uzunluğunda, uçlarında üçgensi loblu ve belirgin damarlıdır. Yapraklar dikdörtgensi mızraksı ve uca doğru şeritsi olma eğiliminde, teleksi loblu, loblar düzensiz dizili, üçgensi, belirgin damarlı, üst yapraklar zaman zaman düzdür. Çiçek başları kanatlı yapraksı gövde üzerinde taşınır. İnvolukrum küresel, 3 ila 4 cm uzunluğunda ve 2 ila 5 cm genişliğinde, taban düz ya da içbükey, filariler mızraksı, 30 ila 40 mm uzunluğundadır. Çiçekler morumsu pembe renkli ve iç filarilerin uzunluğunda ya da onlardan daha uzundur. Kapçık 5 ila 6 mm uzunluğundadır. Sorguç çok sayıda beyazımsı ve 8 ila 10 mm uzunluğunda kıllıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa ile Kafkasya arasındaki bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika ve Avustralya kıtalarına da dağılmıştır. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Step, tarlalar ve çalılıklarda görülen bitki umumiyetle haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 300 ila 1400 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde atdikeni, eşek dikeni, eşek helvası, eşek kömürdeği ve eşek közlemesi adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca eşek osuruğu anlamına gelir. Bu bitkileri tüketen eşeklerde meydana getirdiği etkisine işaret eder. Bitkiler eşeklerde gaz giderici olarak kullanılmıştır. Tür adı Latince Kırım anlamına gelir. Carl Ludwig von Willdenow’un özgün tanımında bu “Habitat in Tauria” olarak belirtilmiştir.

Tıp

Karaciğer sorunlarında kullanılır.

Fotoğrafları