Site icon Kocaeli Bitkileri

Olea (Zeytin)

Olea europaea

Olea europaea: 07/10/2020; Ballıkayalar; 70 m.; sulak alan. © Hüseyin Cahid Doğan

Tanımı

Her dem yeşil ağaç ya da çalılardan oluşan bir cinstir. Dallar silindirik ya da dörtgensidir. Yapraklar karşılıklı dizilişli, basit, mızraksı ya da ters yumurtamsı, genellikle düzdür. Çiçekler erselik ya da çok eşli, salkım ya da demet halinde dal koltuklarında görülür. Çanak kısa ve 4 dişlidir. Taç kısa tüplü ve 4 lobludur. Ercikler, loblardan daha kısadır. İplikçikler kısa, başçıklar büyüktür. Meyve dikdörtgensi ya da ovaldir. Cins Akdeniz havzasına özgüdür. Zeytin Akdeniz havzasında yaygın olarak bilinen ve tıbbi amaçlarla kullanılan bir bitkidir. Bitki barışı simgeler.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca yağ anlamına gelir. Cinsin meyvelerinden elde edilen ve mutfak değeri yüksek olan zeytinyağına işaret eder. Dilimizdeki zeytin kelimesi Fenike orijinlidir.

Tarihi

Sümer mitolojisine göre insanlar tufanın sona erdiğini ve suların çekildiğini ağzında zeytin dalı taşıyan bir güvercin görerek öğrenmişti. Zeytin önceden ateşkes anlamına geliyordu, bugün de barışı simgelemektedir. Kur’an’da Allah zeytine yemin etmektedir. Adem’in son zamanlarında oğlu Şit’e melek tarafından verilen üç fideden biri zeytin fidesidir, diğer ikisi servi ve sedirdir. Diğer bir kaynağa göre ise işlediği günah nedeniyle pişmanlık duyan bir çoban İbrahim peygambere gelerek ne yapması gerektiğini sorar. O da çobana üç fide verir ve filizlenene kadar bakımlarını çok iyi yapmasını söyler. Bu fideler de yukarıda anılan üç ağacın fideleridir. Athena’nın (Minerva) kutsal ağacıdır. Akropolis’te kendisine adanan zeytin ağacının Pers istilası sırasında yakıldığı ancak kısa süre sonra aynı ağaçtan yeni sürgünler fışkırdığı kaydedilmektedir.

Kocaeli’ndeki türler

Olea europaea

Zeytin

Exit mobile version