Site icon Kocaeli Bitkileri

Nuphar lutea (Sarı nilüfer)

Nuphar lutea

Nuphar lutea: 20/05/2017; Sapanca Gölü; 42 m.; sulak alan. © Hüseyin Cahid Doğan

Tanımı

3 metre uzayabilir. Çiçekler tek, terminal ve suyun üzerindedir. Bunlar erseliktir. Çiçekler 2 ila 4 cm çapındadır. Çanak yaprak parlak sarı renkli, 5 ya da 6 adettir. Çanak yapraklar tarafından gizlenmiş çok sayıda sarı renkli taç yaprak bulunur. Meyve yeşil renkli, şişe biçimlidir ve çok sayıda tohum barındırır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Asya, kuzey Afrika, kuzey Amerika ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Derin olmayan durgun sular ve yavaş akan derelerde görülür. Kartepe ilçesinde gözlemlenmiştir. Nisan ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde sarı nilüfer adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Sanskritçe nilüfer anlamına gelir. Dilimizdeki nilüfer kelimesi de aynı dilden gelmektedir. Tür adı Latince sarı anlamına gelir. Türün çiçek rengine işaret eder. Beri taraftan Nuphar cinsine bağlı tüm türlerin çiçekleri sarı renklidir. Tür önceden Nymphaea cinsine bağlı idi ve onu Nymphaea alba’dan ayırt etmek için çiçek rengi vurgulanmıştır. İkili adlandırma öncesi adı “Nymphaea lutea major”dur.

Gıda

Kök çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Uzun süre kaynatıldığında koyun karaciğeri tadında olur. Kökü nişasta bakımından zengindir. Tohumlar öğütülerek ekmek ve çorba yapımında kullanılır. Çiçeklerinden ferahlatıcı bir içecek elde edilir. Bitkinin erken Neolotik çağda gıda amaçlı olarak tüketildiği bilinmektedir. Kış ve bahar aylarında toplanan kökler haşlandıktan ya da kavrulduktan sonra soyularak kurutulur ve sonra öğütülerek un haline getirilir.

Tıp

Taze kök, yatıştırıcı, büzücüdür. Kurutulmuş rizomlar kanamayı durdurmak için kullanılmıştır. Köklerden yapılan çay dizanteri, ishal tedavisinde kullanılır. Köklerden yapılan lapa, şişlik, çıban, tümör, iltihaplı cilt şikayetlerinin tedavisinde kullanılır.

Fotoğrafları

Exit mobile version