Myosotis lithospermifolia (Taş boncukotu)

Tanımı

35 cm büyüyebilir. Genellikle tabandan itibaren çok dallıdır. Bütün bitki yoğun tüylü ve grimsi yeşil renklidir. Taban yaprakları 6 cm uzunluğunda ve 1 cm genişliğinde, darca ters yumurtamsı ila eliptik, tepede küt ve belirgin olmayan biçimde saplıdır. Gövde yaprakları oldukça darca ters yumurtamsı ila şeritsi, çok sayıda, yukarı doğru gidildikçe uzunluğu kısalan biçimdedir. Çiçek kurulu çok dallıdır. Çiçek sapı 6 mm uzunluğunda, dik yayıktır. Çanak, meyve zamanı 5 mm uzunluğunda, kalıcı, yoğun tüylü, çok sayıda kancalı yayık ila kıvrık kıllıdır. Taç ayası 6 mm çapında, tekerleksi, açık mavi renklidir. Meyve 1,8 mm uzunluğunda ve 1 mm genişliğinde, darca oval, grimsi siyah renklidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak İran, Kafkasya ve Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Çalılık, kayalık bölgeler ve orman açıklıklarında görülür. Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlenmiştir. Nisan ve ağustos ayları arasında çiçek açar. 200 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca kaynaklıdır ve fare kulağı anlamına gelmektedir. Bu cinse bağlı türlerin taç yapraklarının fare kulağını andırmasına işaret eder. Geleneksel Arapça metinlerde buna uygun olarak bitki azan’ül-far (آذان الفار) olarak geçmektedir. Bitkinin çoğu dildeki yaygın adı ise unutma benidir. Rivayete göre Hz. Adem, canlıların isimlerini meleklerin karşısında sayarken oldukça ufak bu bitkiyi gözden kaçırmış ve bitki de dile gelerek “beni unutma” diye seslenmiş. Bunun üzerine bitkinin adı “unutma beni” olarak kalmıştır. Tür adı Latince Lithospermum yapraklı anlamına gelir. Türün yapraklarının hodangiller cinsi Lithospermum (Taşkesen) ile benzerliğine işaret eder. Lithospermum ise Antik Yunanca taş tohumlu anlamına gelir ve bitkinin Türkçe adında yer alan taş kelimesinin buradan çıkarıldığını düşünmekteyiz.

Türkçe adları

Dilimizde taş boncukotu adı ile bilinmektedir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.