Tanımı
20 metreye kadar büyüyebilir. Uç tomurcuk tepede, yan tomurcuk kızıl renklidir. Yapraklar loplu ve yuvarlaktır. Ağaç yaşlandıkça yapraklar lobsuz, kalp biçimli olur ve bunların kenarları tırtıklıdır. Tropikal bölgelerde yaprak dökmezler. Erkek ve dişi çiçekler genellikle ayrı ağaçlarda ancak nadiren de aynı ağaçta oluşur. Doğadaki meyveler olgunlaşınca koyu mora döner. Tohumlar kuşların dışkıları yoluyla dağılır. Polenler, kediciklerden dağıtılır. Çiçekler tek evciklidir. Tohumlar temmuz ve ağustos arasında olgunlaşır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Çin ve Hindistan’da yayılış gösterir ancak ekonomik değeri nedeniyle günümüzde dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Ormanlık alanlar, yol kenarı ve bahçelerde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mart ve mayıs ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde ak dut, istanbul dutu ve beyaz dut adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince gecikme anlamına gelir. Cinsin tomurcuklarının geç gelişmesine işaret eder. Tür adı Latince beyaz anlamına gelir. Türün meyve rengine işaret eder ancak meyvesi her zaman beyaz renkli değildir.
Gıda
Meyvesi yaş ve kuru olarak tüketilir.
Tıp
Meyvesi kabızlık ve diyabet tedavisinde kullanılır. Kabuğu; öksürük, hırıltı ve ödem tedavisinde kullanılır; ayrıca idrar teşvik edici özelliği vardır. Ateş tedavisi, baş ağrısı; kırmızı, kuru ve ağrılı gözler için etkilidir. Kabuğu, gıda zehirlenmelerine karşı antibakteriyel aktivite sergiler. Analjezik, parazit düşürücü, astım tedavi edici, antibakteriyel, öksürük giderici, büzücü, terlemeyi arttırıcı, idrar söktürücü, deriyi yumuşatıcı, öksürük ilacı, balgam söktürücü, hipoglisemik, diş ağrısı giderici, oftalmik, müshil, sakinleştirici ve toniktir. Dahili olarak soğuk algınlığı, influenza, göz enfeksiyonları ve burun kanamalarının tedavisinde verilir. Kabuğun tentürü, diş ağrısını gidermek için kullanılır. Meyvenin böbrek enerjisi üzerinde tonik bir etkisi vardır.
Bilgi
Yaygın olarak ipek böceklerini beslemek için yetiştirilir.
Fotoğrafları
