Morus alba (Beyaz dut)

derleyen:

cins:

Plantae

Bitkiler


Rosales

Gül takımı


Moraceae

Dutgiller

Beyaz dut

Morus alba

Morus alba (Ak dut) hakkında genel bilgiler.

20 metreye kadar büyüyebilir. Uç tomurcuk tepede, yan tomurcuk kızıl renklidir. Yapraklar loplu ve yuvarlaktır. Ağaç yaşlandıkça yapraklar lobsuz, kalp biçimli olur ve bunların kenarları tırtıklıdır. Tropikal bölgelerde yaprak dökmezler. Erkek ve dişi çiçekler genellikle ayrı ağaçlarda ancak nadiren de aynı ağaçta oluşur. Doğadaki meyveler olgunlaşınca koyu mora döner. Tohumlar kuşların dışkıları yoluyla dağılır. Polenler, kediciklerden dağıtılır. Çiçekler tek evciklidir. Tohumlar temmuz ve ağustos arasında olgunlaşır.

Cins adı Latince gecikme anlamına gelir. Cinsin tomurcuklarının geç gelişmesine işaret eder. Tür adı Latince beyaz anlamına gelir. Türün meyve rengine işaret eder ancak meyvesi her zaman beyaz renkli değildir.

Gözlem bilgileri

Coğrafi dağılım

Bitki doğal olarak Çin ve Hindistan’da yayılış gösterir ancak ekonomik değeri nedeniyle günümüzde dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum]

Habitat

Ormanlık alanlar, yol kenarı ve bahçelerde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir.

Türkçe adı

Dilimizde ak dut, istanbul dutu ve beyaz dut adları ile bilinmektedir.

Çiçek zamanı

Mart ve mayıs ayları arasında çiçek açar.

Rakım

Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Kullanım bilgileri

Pratik

Yaygın olarak ipek böceklerini beslemek için yetiştirilir.

Gıda

Meyvesi yaş ve kuru olarak tüketilir.

Tıp

Meyvesi kabızlık ve diyabet tedavisinde kullanılır. Kabuğu; öksürük, hırıltı ve ödem tedavisinde kullanılır; ayrıca idrar teşvik edici özelliği vardır. Ateş tedavisi, baş ağrısı; kırmızı, kuru ve ağrılı gözler için etkilidir. Kabuğu, gıda zehirlenmelerine karşı antibakteriyel aktivite sergiler. Analjezik, parazit düşürücü, astım tedavi edici, antibakteriyel, öksürük giderici, büzücü, terlemeyi arttırıcı, idrar söktürücü, deriyi yumuşatıcı, öksürük ilacı, balgam söktürücü, hipoglisemik, diş ağrısı giderici, oftalmik, müshil, sakinleştirici ve toniktir. Dahili olarak soğuk algınlığı, influenza, göz enfeksiyonları ve burun kanamalarının tedavisinde verilir. Kabuğun tentürü, diş ağrısını gidermek için kullanılır. Meyvenin böbrek enerjisi üzerinde tonik bir etkisi vardır.