Özet
Minuartia setacea (Kıllı tıstıs) genelde kayaların üzerinde yetişen ve bahar sonundan yaz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Minuartia setacea (Kıllı tıstıs) gövdesi dik ya da yükselici, 10 ila 20 cm uzunluğunda, gevşekçe dallıdır. Yapraklar şeritsi mızraksı, 5 ila 12 mm uzunluğunda ve 0,6 ila 1,1 mm genişliğinde, tüysüz, tabanda üç damarlı, yeşilimsi; tepede sivri ila sipsivridir. Brahte şeritsi mızraksı, 3 ila 8 mm uzunluğunda ve 1 ila 1,8 mm genişliğinde, tüysüz ve belirgin olmayan üç damarlıdır. Sap 2 ila 7 mm uzunluğunda, dik ve tüysüzdür. Çiçek kurulu gevşek küme halinde, tüysüz, çiçekler saplı, her bir salkım 3 ila 8 arası çiçeklidir. Çanak yapraklar yumurtamsı ya da yumurtamsı mızraksıdır. Taç yaprak yumurtamsı ya da eliptiktir. Ercik 10 adetttir. Boyuncuk 1 ila 2 mm uzunluğundadır. Kapsül yumurtamsıdır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Makilik, yamaç ve kayalık alanlarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 600 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde kıllı tıstıs adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins 1693-1768 yılları arasında yaşamış Katalan bitki bilimci Juan Minuart’a adanmıştır. Avrupa ve kuzey Afrika’yı kapsayan bitki gezilerine çıkmış ve çok sayıda bitki örneği toplamıştır. Linnaeus ile de yakın arkadaş olan Minuart’ın, bitki bilim alanına yaptığı katkılar nedeniyle adı ölümsüzleştirilmiştir. Bitkinin Türkçe adı olan tıstıs ile ilgili detaya ulaşamadık. Çıkardığı ses nedeniyle haziran böceği (Polyphylla fullo) ülkemizde tıstıs böceği olarak da bilinir. Belki bitkiler de rüzgarda benzer bir ses çıkarıyordur. Tür adı Latince kıllı anlamına gelir ve açık bir şekilde türün yaprak yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “foliis nervoso setaceis” olarak belirtilmiştir.
Fotoğrafları
