Mercurialis perennis (Akbaş otu)

derleyen:

Tanımı

15 ila 40 cm büyüyebilir. Çiçekler iki evciklidir. Rizomları vasıtasıyla yayılır. Gövde dalsız, taban genelde yapraksızdır. 8 ila 15 arası ercik görülür. Yapraklar karşılıklı dizilişli, uzun saplı ve kulakçıklıdır. Yaprak ayası eliptik yumurtamsı, ince tüylü, kenarı tırtıklı ve koyu yeşildir. Tohumlar mayıs ve haziran aylarında olgunlaşır. İşgalci bir türdür.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa, Kafkasya ve kuzey Afrika’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Dere kenarı ve ormanlık alanlarda görülür. Gölcük ve Kartepe ilçelerinde gözlemlenmiştir. Mart ve nisan ayları arasında çiçek açar. 500 ila 1100 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde akbaş otu, sultan otu ve köpek marulu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins büyük Roma tanrılarından Merkür’e (Mercurius) adanmıştır. Genellikle ticaret hayatı ile ilgili hususları düzenleyen tanrının Hellen panteonundaki karşılığı Hermes iken, Etrüsk panteonundaki karşılığı da Turms’tur. Galya’da da hayli önemli bir yere sahip olan tanrının, Germen panteonundaki Woudan ile ilişkilendirildiği de olmuştur. Bitkinin tıbbi özelliklerinin ilk defa Merkür tarafından keşfedilmiş olması nedeniyle antikçağ yazınında onun adıyla anılmaktadır. Antikçağda özellikle kadınsal şikâyetlerde başvurulan bitkinin bu özelliklerini ise ilk defa Hipokrat yazmıştır. Tür adı Latince çok yıllık anlamına gelir. Türün çok yıllık yapısına işaret eder.

Tıp

Bitkiden elde edilen su kusturucu, oftalmik ve müshildir. Kadınların şikayetlerinde harici olarak kullanılır. Kulak ve göz problemleri ve siğil ile yaralara karşı kullanılır. Romatizma, ödem, ishal, safra kesesi ve karaciğer bozukluklarının tedavisinde kullanılır.

Dikkat

Bilgi

Yapraklarından sarı ve mavi boya elde edilir.

Fotoğrafları