Tanımı
30 cm ila 1 metre kadar büyüyebilir. Yapraklar testere dişli, 5-9 cm uzunluğunda 1,5-3 cm genişliğindedir. Gövde kare şekillidir. Çiçekler beyaz ya da pembedir. Yaprak uçları sivridir. Tohumlar eylül ve ekim arası olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Güneşli bölgeleri tercih eder.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Sulak alanların kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde antep nanesi, kıvırcık nane, yabani nane, eşek nanesi ve mızraklı nane adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adını, Hades’in sevgilisi olan ancak kıskançlık nedeniyle Persephone tarafından nane bitkisine dönüştürülen Kokitoslu Mentha (μίνθη) adındaki nimften almıştır. Bitkinin Hades ile olan ilişkisi nedeniyle cenaze törenlerinde ölülerin kokularını gizlemek için kullanılmıştır. Cinsin Türkçe adı nane Süryanice kaynaklıdır. Tür adı Latince başak gibi anlamına gelir. Türün çiçek kuruluna işaret eder. Özgün tanımda bu “floribus spicatis” olarak belirtilmiştir.
Gıda
Yapraklar çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Salatalara ve yemeklere eklenir. Kuru ya da taze yapraklarından çay elde edilir.
Tıp
Çayı ateş tedavisinde, baş ağrısı ve sindirim bozuklukları tedavisinde kullanılır. Kusma engelleyici, spazm çözücü, gaz giderici, idrar söktürücü, onarıcı, uyarıcı ve mide kuvvetlendiricidir. Gövdeden yapılan lapa çürükler üzerinde kullanılır. Yağı antiseptiktir. Yaprakları mide bulantısı, diş ağrısı ve ağız kokusunda kullanılır. Öksürük, soğuk algınlığı, bronşit, astım vakalarında başvurulur. Mentha spicata üst bölümleri ve Tilia tomentosa çiçek ve bırahteleri demlenerek içildiğinde mide bulantısı ve karın ağrısında etkilidir.
Dikkat
Yüksek miktarda tüketilmesi düşüğe neden olabilir.
Bilgi
Ağız sağlığı için kullanılır. Sıçan ve fareleri uzak tutmak için kilerlere konulur.