Özet
Melia (Tesbihağacı) gösterişli çiçekleri nedeniyle yaygın olarak peyzaj alanlarına dikilen ve bazı bölgelerde istilacı haline gelmiş bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Melia (Tesbihağacı) genellikle yaprak dökücü çalı ya da ağaçlardan oluşan bir cinsidir. Genç parçaları genellikle yıldızsı tüy örtüsü ile kaplanmıştır. Dalcıklarda belirgin yaprak izleri ve kovucuklar vardır. Yapraklar almaşlı dizilişli ve 2 ya da 3 teleksidir. Çiçek durumu koltuklarda tirsus halinde ve çok dallıdır. Çanak 5 ya da 6 parçalı ve kiremit dizilişlidir. Taç yapraklar 5 ya da 6 adet, beyaz ya da mor renkli, serbest, şeritsi kaşıksı ve genişlemiştir. Ercik tüpü silindirik, 10 ila 12 adet çıkıntılı, ağız genişlemiş, kenarı 10 ila 12 loblu, başçıklar 10 ila 12 adet ve içkin ya da kısmen aşkındır. Yumurtalık küresel, 3 ila 6 bölümlü, bölüm başına 2 tohum taslaklı, tepecik top başlı ve 3 ila 6 lobludur. Meyve etli ve beşe kadar tohum barındıran bir üzümsüdür. Cins Avustralya, Güney Asya ve Batı Afrika’ya özgüdür ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adını akarsu titanı Okeanus’un kızı ve Zeus’un bakımını üstlenen ve Yunanca dişbudak ağacı anlamına gelen Melia’dan (μελία) almaktadır. Melia, nehir tanrısı Inachos’un karısıdır ve Peloponez mitolojisinde ilk insan olarak kabul edilen Phoroneus’u dünyaya getirmiştir. Melia kelimesi Yunanca dişbudak ağacı (Fraxinus) anlamına gelmekte olup ilk insanın bu ağaçtan türediğine inanılmaktadır. Buna benzer biçimde bazı kaynaklarda ise ilk insanların Quercus (meşe) ağacından türediğine inanılır. Günümüzde, özellikle Almanya’da küçük çocuklara (bizdeki çocukları leylekler getirir hikâyesine benzer olarak), ağaçlardan alındıkları anlatılır. Bununla birlikte tespih ağacı, meşe ya da dişbudak ağacı ile aynı aileden değildir. İsimlendirme, bu ağaçların yapraklarının birbirlerine benzemeleri nedeniyle Theophrastus tarafından tercih edilmiş gibi gözükmektedir.
