Site icon Kocaeli Bitkileri

Malva neglecta (Çoban çöreği)

Malva neglecta

Malva neglecta: 28/05/2019; Altıoluk Yaylası; 1354 m.; yayla. © Hüseyin Cahid Doğan

Tanımı

60 cm kadar büyüyebilir. Gövde dik ya da yükselici cılız ya da yıldızsı tüylüdür. Çiçekler erseliktir. Beş taç yaprak görülür, beyaz ve bazen de pembedir, kırmızı damarlı ve çentik uçludur. Çanak beş lobludur, çok sayıda ercik vardır. Yapraklar almaşlı dizilişli, uzun saplı ve kulakçıklıdır. Ekçanak bölümleri şeritsidir. Çanak yapraklar genişçe üçgensi ve 2 ila 4 mm uzunluğundadır. Taç yapraklar tabanda tüylü ve beyaz ya da pembe renklidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa ve Asya’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Tarla, tahrip edilmiş araziler ve yol kenarında görülür. Kartepe ilçesinde gözlemlenmiştir. Mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde küçük ebegümeci ve çobançöreği adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca yumuşak anlamına gelir. Cinsin rahatlatıcı etkilerine işaret eder. Cins adı için hem Dioscorides hem de Theophrastus malakhe (μαλάχη) kelimesini kullanmakta olup, kelime Latinceye malva olarak geçmiştir. Tam olarak Türkçedeki ebegümeci kelimesinin karşılığıdır. Tür adı Latince ihmal edilmiş anlamına gelir. Epitet, genellikle yaygın olmasına rağmen bilimsel literatürde atlanmış türleri nitelemek için kullanılır.

Gıda

Yapraklar, tohumlar ve genç sürgünler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Kurutulmuş yapraklarından çay yapılır. Tohumları % 21 protein ve % 15.2 yağ içermektedir. Salatalarda marul yerine kullanılabilir. Yaprakları çorbalara eklenir. Kökleri kaynatılarak yumurta akı ikamesi olarak kullanılır.

Tıp

Bitki küçük çocuklar için mükemmel bir müshildir. İltihap giderici, büzücü, yatıştırıcı, idrar söktürücü, yumuşatıcı, balgam söktürücü, müshil ve merhemdir. Yaprak ve çiçekler morluklar, iltihaplar ve böcek sokmalarına karşı lapa halinde uygulanır.

Dikkat

Bilgi

Kökü diş fırçası olarak kullanılır. Bitkiden krem, sarı ve yeşil boya elde edilir.

Fotoğrafları

Exit mobile version