Lysimachia nummularia (Sarıkız)

Tanımı

15 ila 70 cm büyüyebilir. Gövde sürünücü, çıplak ve kırmızımsı salgılarla bezelidir. Ancak sürgünleri vasıtasıyla geniş alanlara yayılabilir. Yapraklar almaşlı ya da karşılıklı dizilişli ve sapları 2 ila 4 mm uzunluğundadır. Yaprak ayası genişçe yumurtamsı ila yuvarlaktır. Çiçekler orta yaprakların koltuklarında belirir, sarı renkli, kupa şekilli ve 2 cm çapındadır. -40 dereceye kadar dayanabilir. Çiçekler erseliktir. Tatlı su akvaryumları için yetiştirilmektedir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Nemli bölgeler ve ormanlık alanlarda görülür. Gebze ve İzmit ilçelerinde gözlemlenmiştir. Nisan ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Tıp

Yaraları iyileştirmede kullanılır. İskorbüt hastalığı önleyici, büzücü ve idrar söktürücüdür. Gut vakalarında ve kanama durdurucu olarak başvurulmuştur.

Etimoloji

Cins adı Büyük İskender’in çağdaşı Trakyalı kral Lisimahos onuruna adlandırılmıştır. Kızgın bir boğa tarafından kovalanan kral, hayvanı bir kargaotu ile sakinleştirerek saldırısından korunmuştur. Bitkinin kanama durdurucu ve büzücü özelliklerini ilk defa keşfeden de odur. Tür adı Latince madeni para anlamına gelir. Türün yaprak ve özellikle altın renki çiçeklerinin yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Nummularia major lutea”dır.

Türkçe adları

Dilimizde sarıkız, altın kolye ve para otu adları ile bilinmektedir.

Gıda

Yaprak ve çiçeklerinden çay elde edilir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.