Sarıkız
Anahtar kelimeler: Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Asgari endişe (LC), Avrupa-Sibirya elementi.
Dolaşım
Bitkiler › Funda takımı › Çuhaçiçeğigiller › Kargaotu › Sarıkız
Dağılımı
Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
15 ila 70 cm büyüyebilir. Gövde sürünücü, çıplak ve kırmızımsı salgılarla bezelidir. Ancak sürgünleri vasıtasıyla geniş alanlara yayılabilir. Yapraklar almaşlı ya da karşılıklı dizilişli ve sapları 2 ila 4 mm uzunluğundadır. Yaprak ayası genişçe yumurtamsı ila yuvarlaktır. Çiçekler orta yaprakların koltuklarında belirir, sarı renkli, kupa şekilli ve 2 cm çapındadır. -40 dereceye kadar dayanabilir. Çiçekler erseliktir. Tatlı su akvaryumları için yetiştirilmektedir.
Gözlem
Nemli bölgeler ve ormanlık alanlarda görülür. Gebze ve İzmit ilçelerinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Sarıkız, Altın kolye, Paraotu.
Çiçek zamanı
Nisan-Eylül ayları.
Yükseklik
0-400 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Büyük İskender’in çağdaşı Trakyalı kral Lisimahos onuruna adlandırılmıştır. Kızgın bir boğa tarafından kovalanan kral, hayvanı bir kargaotu ile sakinleştirerek saldırısından korunmuştur. Bitkinin kanama durdurucu ve büzücü özelliklerini ilk defa keşfeden de odur. Tür adı Latince “madeni para” anlamına gelir. Türün yaprak ve özellikle altın renki çiçeklerinin yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Nummularia major lutea”dır.
Mutfak
Yaprak ve çiçeklerinden çay elde edilir.
Geleneksel tıp
Yaraları iyileştirmede kullanılır. İskorbüt hastalığı önleyici, büzücü ve idrar söktürücüdür. Gut vakalarında ve kanama durdurucu olarak başvurulmuştur.
Fotoğrafları
Literatür
Species Plantarum 1: 148. 1753. L.