Tanımı
20 cm ila 1 metre büyüyebilir. Yapraklar dar, gövde dik ve dallıdır. Yapraklar el parmakları biçiminde, 5 ila 9 arası şeritsi yaprakçığa bölünür. Yapraklar almaşlı dizilişli ve uzun saplıdır. Yaprakçıklar 2 ila 5 cm uzunluğunda ve 2 ila 4 mm genişliğinde, düz, şeritsi ila şeritsi kaşıksıdır. Çiçekler mavi, mor, pembe veya beyaz tonlarında olabilir. Meyve 3,5 ila 6 cm uzunluğunda ve 8 ila 13 mm genişliğinde, sarı ila siyah renkli, bakla biçimlidir, tohumlar koyu gri, kahverengi ve beyaz renkli, benekli ya da alacalı olabilir. Erken bahar günlerinde doğrudan dışarı ekilebilir. Aşırı sıcaklara duyarlıdır. Tohumlar ağustos ve eylül aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir.
Türkçe adları
Dilimizde mavi acı bakla, mavi lüpen ve acı bakla adları ile bilinmektedir.
Gıda
Tohumları pişirilerek tüketilebilir. Protein ve enerji bakımından zengindir.
Dikkat
Toksik alkalodiler içerebilir. Bu durum tadından kolayca anlaşılabilir. Böyle tohumlar bir gece suda bekletilerek tüketilmelidir. Aksi taktirde çeşitli kronik hastalıklara neden olabilir.
Etimoloji
Cins adı Latince kurt gibi anlamına gelir. Kumlu toprağı geliştirmek ve yabani otlarla mücadelede kullanılmasına atfen. Latince “lupus” kelimesi kurt anlamına geldiği gibi, yutmak, yırtıcı, israf karşıtı gibi anlamlara da gelir. Diğer bir görüş ise, antikçağda bitkilerin kurt gibi doymak bilmez bir şekilde toprağı sömürdüklerine inanılması ile ilgilidir. Tür adı Latince dar yapraklı anlamına gelir. Türün yaprak yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Lupinus angustifolius caeruleus elatior”dur.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrasya ve kuzey Afrika’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Yol kenarı, çalılıklar ve orman açıklıklarında görülür. Gebze ve Başiskele ilçelerinde gözlemlenmiştir. Nisan ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 700 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Fotoğrafları
© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.
Görüşünüzü Yazın