Lotus palustris (Su gazalboynuzu)

derleyen:

Tanımı

1 metre büyüyebilir. Bitki uzun seyrek tüylerle kaplıdır. Yaprakçıklar 2 cm uzunluğunda ve 1 cm genişliğinde, mızraksı yumurtamsı ila ters yumurtamsı, en alttaki çift hafifçe daha ufaktır. Çiçek kurulu 2 ila 5 arası çiçek bulundurur. Bırahte genellikle çanaktan daha uzundur. Çiçekler 8 ila 9 mm uzunluğundadır. Çanak çan biçimindedir ve dişleri tüple aynı uzunluktadır. Taç sarı renklidir. Meyve 17 ila 23 mm uzunluğunda, dik ve silindiriktir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Balkanlar, Ortadoğu ve Kafkasya’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Sulak alanların kenarında görülür. Kartepe ilçesinde gözlemlenmiştir. Haziran ve ekim ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde su gazalboynuzu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adının etimolojisi açık değildir. Lotus Antikçağda çok sayıda bitkinin ortak adıdır ve bunların içinde Lotus corniculatus (gazel boynuzu) da mevcuttur. Örneğin Plinius bir hünnap türü olan Zizyphus lotus’un adını lotus olarak aktarmaktadır. Yine bir nilüfer türü olan Nelumbo nucifera, günümüzde de lotus çiçeği adı ile bilinmektedir. Plinius’a göre gerçek lotus, Zizyphus lotus türüdür. Bölgenin misafirperverliği ile ünlü halkı da lotus yiyenler olarak bilinir. Lotus yiyenler ile ilgili Homer’in Odisseus’un adlı eserinde de bilgi mevcuttur. Aynı aileye bağlı Melilotus officinalis (kokulu yonca) türü de antikçağ da lotus adı ile bilinmekteydi ve bilimsel adında da lotus kelimesi korunmuştur. Özetle Roma’da meyvesi hoş kokulu ve tatlı olan meyvelerin lotus olarak anılması sıradandır. Örneğin Celtis australis (çitlembik) de lotus olarak bilinir. Tür adı Latince sulak alan anlamına gelir. Türün habitat tercihine işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Lotus cretica palustris altissima incana, flore luteo”dur.

Fotoğrafları