Özet
Lotus herbaceus (Zehirli yonca) genelde çalılık alanlarda görülen ve bahar sonundan yaz sonuna kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Lotus herbaceus (Zehirli yonca) halihazırda bazı kaynaklarda Dorycnium pentaphyllum subsp. herbaceum adı ile geçmektedir. Genellikle 5 ila 60 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir. Yapraklarda eksen yoktur, yaprakçıklar 4 ila 20 mm uzunluğunda ve 1 ila 6 mm genişliğinde, dikdörtgensi ters yumurtamsı ila şeritsi ters mızraksı, tüylüdür. Çiçeklenme 15 ila 30 çiçeklidir, çiçek sapı 1 ila 6,5 cm uzunluğundadır. Çiçekler 3 ila 5 mm uzunluğunda, beyaz ve pembe ya da mor pençelidir. Sap 1 ila 2 mm. uzunluğunda, çoğunlukla çanak tüpüne eşit ya da ondan biraz daha kısadır. Çanak 2 ila 5 mm uzunluğundadır. Meyve 3 ila 5 mm uzunluğunda, 1,5 ila 3 mm genişliğindedir ve tek tohum taşır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Fransa ile Kafkasya arasındaki bölgede yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Orman açıklıkları, yamaçlar ve çalılık alanlarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adları
Dilimizde zehirli yonca adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adının etimolojisi açık değildir. Lotus Antikçağda çok sayıda bitkinin ortak adıdır ve bunların içinde Lotus corniculatus (gazel boynuzu) da mevcuttur. Örneğin Plinius bir hünnap türü olan Zizyphus lotus’un adını lotus olarak aktarmaktadır. Yine bir nilüfer türü olan Nelumbo nucifera, günümüzde de lotus çiçeği adı ile bilinmektedir. Bölgenin misafirperverliği ile ünlü halkı da lotus yiyenler olarak bilinir. Lotus yiyenler ile ilgili Homer’in Odisseus’un adlı eserinde de bilgi mevcuttur. Aynı aileye bağlı Melilotus officinalis (kokulu yonca) türü de antikçağ da lotus adı ile bilinmekteydi ve bilimsel adında da lotus kelimesi korunmuştur. Özetle Roma’da meyvesi hoş kokulu ve tatlı olan meyvelerin lotus olarak anılması sıradandır. Örneğin Celtis australis (çitlembik) de lotus olarak bilinir.
Türe önerilen zehirli yonca adı bitkinin eski bilimsel adından çıkarılmıştır. Dorycnium Antik Yunanca mızrağa sürülen anlamına gelir. İsim ilk defa Dioscorides tarafından kullanılmıştır ancak bu adı Convolvulus dorycnium taksonu için kullanmıştır. Türkçe adının aksine bu bitki zehirli değildir. Tür adı ise Latince otsu anlamına gelir ve türün çalı formunda olmadığına dikkat çeker.
Bir yanıt yazın