Site icon Kocaeli Bitkileri

Lotus graecus (Ak kaplanotu)

Lotus graecus

Lotus graecus: 28/04/2017; Zübeyde Hanım Ormanı; 470 m.; ormanlık. © Hüseyin Cahid Doğan

Tanımı

Halihazırda bazı kaynaklarda Dorycnium graecum adı ile geçmektedir. 35 ila 50 cm büyüyebilir. Gövde seyrek tüylüdür. Yapraklar 5 ila 11 mm uzunluğunda belirgin eksene sahiptir, yaprakçıklar 15 ila 38 mm uzunluğunda ve 5 ila 21 mm genişliğinde, ters yumurtamsı ila ters yumurtamsı dikdörtgensi, seyrek tüylü ya da olgunlukta tüysüzdür. Çiçeklenme 20 ila 40 çiçekli, çiçek sapı 3 ila 13 cm uzunluğundadır. Çiçekler 4 ila 7 mm uzunluğunda, beyaz ya da pembe renkli, sap, çanak tüpüne eşit ya da hafifçe daha uzundur. Çanak 2,5 ila 5 mm uzunluğunda, seyrek tüylü, çanak dişleri bizsidir. Meyve 8 ila 14 mm uzunluğunda ve 1 ila 2 mm genişliğinde, şeritsi silindirik, parlaktır. 5 ila 8 tohum barındırırlar.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Balkanlar ve Kafkasya’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Orman açıklıkları, yamaçlar ve çalılık alanlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde ak kaplanotu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adının etimolojisi açık değildir. Lotus Antikçağda çok sayıda bitkinin ortak adıdır ve bunların içinde Lotus corniculatus (gazel boynuzu) da mevcuttur. Örneğin Plinius bir hünnap türü olan Zizyphus lotus’un adını lotus olarak aktarmaktadır. Yine bir nilüfer türü olan Nelumbo nucifera, günümüzde de lotus çiçeği adı ile bilinmektedir. Plinius’a göre gerçek lotus, Zizyphus lotus türüdür. Bölgenin misafirperverliği ile ünlü halkı da lotus yiyenler olarak bilinir. Lotus yiyenler ile ilgili Homer’in Odisseus’un adlı eserinde de bilgi mevcuttur. Aynı aileye bağlı Melilotus officinalis (kokulu yonca) türü de antikçağ da lotus adı ile bilinmekteydi ve bilimsel adında da lotus kelimesi korunmuştur. Özetle Roma’da meyvesi hoş kokulu ve tatlı olan meyvelerin lotus olarak anılması sıradandır. Örneğin Celtis australis (çitlembik) de lotus olarak bilinir. Cinsin (ex Dorycnium) Türkçe resmî adı olan kaplanotu aynı zamanda papatyagillere bağlı Doronicum cinsinin de Türkçe resmî adıdır. Mükerrer bir kayıt… Doronicum cinsi ile kaplan bağıntısı açıktır ancak bu cins ile olan bağıntısını bulamadık. Bizce bitkiye kaplan otu adı önerilirken Doronicum ve Dorycnium cinsleri karıştırıldı ve sonra da bu hata düzeltilmedi. Tür adı Latince Yunanistan anlamına gelir. Türün yayılış bölgesine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in Oriente in Graecia, Arabia” olarak belirtilmiştir.

Fotoğrafları

Exit mobile version