Lotus alpinus (Alp gazalboynuzu)

Özet

Lotus alpinus (Alp gazalboynuzu) genelde yüksek rakımlardaki çayırlarda görülen ve bahar ortasından güz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Lotus alpinus (Alp gazalboynuzu) genellikle 2 ila 10 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir. Bitki tüysüzdür ya da üst bölümde hafifçe tüylüdür. Gövde dik ila yükselici ve tabanı odunsudur. Yaprakçıklar 7 mm uzunluğunda, 3 mm genişliğinde, yoğun biçimde tüylü, darca ters yumurtamsı ya da dikdörtgensi ters yumurtamsı ila şeritsi mızraksıdır. Çiçekler 12 mm uzunluğundadır. Çiçek kurulu 8 ila 11 mm uzunluğundaki 2 ila 4 arası sayıda çiçek bulundurur. Bırahte genellikle 3 adet, dar, kısa ve çanakla aynı uzunluktadır. Çanak çan biçimindedir. Taç sarı ila altın sarısı renkli, kuruduğunda sıklıkla yeşil ya da kırmızı renklidir. Meyve 1,5 ila 3 cm uzunluğunda ve 1,5 ila 2 mm genişliğinde, dik ve silindiriktir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Fransa ile Afganistan arasındaki bölgede yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Alpin çayırlar ve kayalık alanlarda görülen bitki umumiyetle nisan ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 1000 ila 1600 metre arasındaki rakımlarda Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adları

Dilimizde alp gazelboynuzu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adının etimolojisi açık değildir. Lotus Antikçağda çok sayıda bitkinin ortak adıdır ve bunların içinde Lotus corniculatus (gazel boynuzu) da mevcuttur. Örneğin Plinius bir hünnap türü olan Zizyphus lotus’un adını lotus olarak aktarmaktadır. Yine bir nilüfer türü olan Nelumbo nucifera, günümüzde de lotus çiçeği adı ile bilinmektedir. Plinius’a göre gerçek lotus, Zizyphus lotus türüdür. Bölgenin misafirperverliği ile ünlü halkı da lotus yiyenler olarak bilinir. Lotus yiyenler ile ilgili Homer’in Odisseus’un adlı eserinde de bilgi mevcuttur. Aynı aileye bağlı Melilotus officinalis (kokulu yonca) türü de antikçağ da lotus adı ile bilinmekteydi ve bilimsel adında da lotus kelimesi korunmuştur. Özetle Roma’da meyvesi hoş kokulu ve tatlı olan meyvelerin lotus olarak anılması sıradandır. Örneğin Celtis australis (çitlembik) de lotus olarak bilinir. Tür adı Latince alpin anlamına gelir. Türün alpin çayırlarda görülmesine işaret eder.

Fotoğrafları