Bitkiler › Buğday takımı › Buğdaygiller › Çim › Delice
Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Zehirli bitki.
40 cm ila 1 metre büyüyebilir. Gövde genellikle dik olup, 3 ila 5 arası boğumludur ve boğumlar yeşil renklidir. Dil 0,5 ila 2,7 mm uzunluğunda ve küt ya da kesik uçludur. Yaprak ayası 1 ila 3 cm uzunluğunda, 2 ila 10 mm genişliğinde, tüysüz ve alt kısımda parlaktır. Yakacık çok küçük ve şeffaf, kulakçıklar kısa ve incedirler. Başak sık başak şeklinde, başakcıklar büyük ve ince (yan) kenarları başak eksenine dayalı, dışkavuzlar genellikle başakçıktan uzun, çok çiçekli ve içkavuz kılçıklıdır. Çiçekler erseliktir.
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Deniz kenarı, yol kenarı ve tarlalarda görülür. Kandıra ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Delice, Eres, Erez ve Zivan adları ile bilinmektedir.
Mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 1300 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Antik Yunanca aldatıcı anlamına gelir. Cinse bağlı Lolium temulentum’un (Delice çim) sarhoş edici etkisine işaret eder. Tür adı Latince sarhoş edici anlamına gelir. Türün tohumlarının -eğer infekte edilmişse- tüketildiğinde ortaya çıkardığı etkiye işaret eder.
Tohumları pişirilerek tüketilebilir. Tohumları un haline getirilerek ekmek yapımında kullanılır.
Tohumlarında bulunan mantar yatıştırıcı ve sakinleştiricidir.
Temulin adlı alkoloidi içerdiklerinden una karıştıklarında görme bozukluklarına, baş ağrısına ve kusmaya neden olur. Tohum zehirli değildir ancak zehirli bir mantar tarafından kolaylıkla infekte edilebilir. Bu nedenle tohumlarından uzak durulmalıdır. Ergot olarak adlandırılan bu mantar enfeksiyonu, küçük dozlarda halüsinasyona neden olur, ancak daha büyük miktarlarda sinir sisteminde ciddi hasara neden olabilir.
VI. Mithridatis’in zehirlenme ihtimallerine karşı bağışıklık kazanmak amacı ile uyguladığı diyette bu bitki de vardır.
Doğan, Hüseyin (2022). Lolium temulentum (Delice) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/lolium-temulentum/ Erişim tarihi: 2 February 2023