Keten
Bakımı
Linum usitatissimum tek ya da iki yıllık bir ottur. Geçirgen ve nemli toprağı ve güneşli bölgeleri tercih eder. Donlara dayanıklıdır.
Yetiştirme
Linum usitatissimum yol kenarı, tarla ve çayırlarda görülür. Kumlu, humuslu, killi ve tınlı topraklara uyumludur.
Yaygın adları
Flax, Linen, Linseed; Keten, Bezir, Bızıktan, Sarek, Zarek, Zegerek, Zerek, Zerpik, Zeyerek, Zeylek, Kopdun, Köftün, Gökdün.
Etimoloji
Cins adı Latince keten; tür adı ise Latince en olağan anlamına gelir.
Faydaları ve zararları
Bitkileri kullanmadan önce mutlaka bir uzmandan yardım alın. Tohumlar çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Tohumlarda az da olsa siyanojenik glikozitler bulunur. Su ile alındığında zehir seviyesi artar. Hamilelik esnasında kontrendikedir. Prostat bezi hastalarının uzak durması önerilir. Müshil ve balgam söktürücüdür. Öksürmeyi kontrol eder ve ağrı gidericidir. Tohumlar analjezik, yatıştırıcı, yumuşatıcı, göğüs hastalıkları ilacı ve çözücüdür. Tohumun infüzyonu, müsilaj içerir ve öksürük, soğuk algınlığı ve üriner organların iltihabı için değerli bir dahili ilaçtır. Analgesic: Aneljezik. Ağrı giderici ilaç. Cardiotonic: Kardiyotonik. Kalbi kuvvetlendirici ilaç. Demulcent: Deri ya da mukoza üzerindeki ağrıyı hafifleten ya da gideren ilaç. Emollient: Emoliyan. Yumuşatıcı, yatıştırıcı ve ağrı giderici ilaç. Expectorant: Ekspektoran. Balgam söktürücü ilaç. Laxative: Laksatif. Kabızlık tedavisinde kullanılan ilaç. Nervine: Sinirleri düzelten ya da yatıştıran ilaç. Pectoral: Öksürük kesici ilaç. Resolvent: Rezolvan, iltihap giderici.
Taksonomi
Superregnum: Eukaryota
Regnum: Plantae
Cladus: Angiosperms | Eudicots | Rosids
Ordo: Malpighiales
Familia: Linaceae
Genus: Linum
Raunkiaer: Therophyte | Hemicryptophyte
Literatür
Species Plantarum 1: 277. 1753. L.
Fotoğrafları
Yapısı
Linum usitatissimum 60 cm. büyüyebilir. Yaprakları sapsız, grimsi-yeşil renkli, ince lanseolat, 2 ila 4 cm. uzunluğunda, 3 mm. genişliğinde, dik veya yatık gövde üzerinde sıralanmışlardır. Çiçekler hermafrodit’tir. Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında çiçek açar.
Flora of Turkey
Annual or biennial, erect. Stems 10-100 cm. Leaves linear or linear lanceolate, 10-45 mm x 1,5-5 mm, acute, 32 nerved. Pedicels erect. Sepals broadly elliptic ovate, 5-9 mm, ± acuminate. Petals blue, 10-15 mm. Stigmas clavate filiform. Capsule 7-8 mm, indehiscent or subindehiscent. Fl. 4. Cultivated as a field crop, occasionally escaping. II:448.