Linaria dalmatica (Yitik nevruzotu)

derleyen:

Tanımı

1 metre büyüyebilir. Toprağa 2 metreye kadar kök salabilir. Yüzeyden 5 ila 20 cm uzunluğundaki yatay kökleri vasıtasıyla yayılır. Yapraklar almaşlı dizilişli, alt yapraklar 1 ila 5 cm uzunluğunda ve 1 cm genişliğinde, şeritsi ve mızraksı arası, üst yapraklar 3 ila 6 cm uzunluğunda, 1 ila 4 cm genişliğinde, mızraksı ya da geniş yumurtamsıdır. Bırahteler üst yapraklara benzer ama daha kısadırlar. Çiçekler dik ya da sarkık olabilir. Beş çanak yaprak görülür. Taç sarı tonlarında olur. Geçirgen toprağı ve güneşli bölgeleri tercih eder. Tohumlar iki haftada çimlenir. Bitki 500.000 tohum üretebilir ve tohumlar toprakta 10 yıla kadar canlı kalabilir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Balkanlar ve batı Asya’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimler] Tahrip edilmiş araziler, tarlalar ve yol kenarında görülür. Karamürsel ilçesinden kayıt bildirilmiş ancak henüz gözlemlenememiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. 500 ila 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde yitik nevruzotu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince Linum’a benziyor anlamına gelir. Cinsin yaprakları yüzeysel olarak Linum (keten) yapraklarına benzer. Türkçe yaygın adı olan nevruz genellikle Iris (süsen) türleri için kullanılır ve süsenler çoğunlukla nevruz zamanı çiçek açarlar. Gelgelelim Linaria cinsi için bunu söylemek mümkün değildir. Cins yaygın olarak kurbağa keteni olarak bilinir. Bitkiler bubo adı verilen lenf bezlerinin şişmesi vakalarında kullanılırdı. Bubo kelimesi, yanlışlıkla kurbağa anlamına gelen bufo kelimesi karıştırılmıştır. Hatta hasta kurbağaların kendilerini tedavi etmek için bu bitkileri kullandıkları söylentisi bile çıkmıştır. Tür adı Latince Dalmaçya anlamına gelir. Türün tip bölgesine işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Linaria latifolia dalmatica, magno flore”dir.