Leucojum aestivum (Akçabardak)

Özet

Leucojum aestivum (Akçabardak) süs bitkisi değeri nedeniyle yaygın olarak rağbet gören, ayrıca tıbbi değeri de olan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Leucojum aestivum (Akçabardak) genellikle 25 ila 60 cm büyüyebilen bir bitkidir ancak zaman zaman bir metreye kadar çıkabilmektedir. Soğanı 2,5 ila 4,5 cm çapındadır. Yapraklar genişçe şeritsi, 22 ila 62 cm uzunluğunda ve 7 ila 14 mm genişliğindedir. Çiçek kurulu 2 ila 5 arası sayıda çiçek taşır. Çiçek sapı 1 ila 6,5 cm uzunluğundadır. Çiçekler beyaz renkli olup uçlarında yeşil lekeler görülür. Tohumlar siyah renklidir. Bitkinin görüldüğü bölgeler tarımsal faaliyetlere sahne olmaktadır, türün ilimizdeki varlığı uzun vadede tehdit altındadır. Çiçeklenme döneminden sonra meyveler su üzerinde yüzebilen odalar geliştirir ve bu sayede su yoluyla uzak mesafelere yayılmaktadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa’dan İran’a kadar olan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın diğer bölgelerine de yayılmıştı. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Deniz kıyısı ve sulak alanların kenarında görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1100 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra, İzmit ve Kartepe ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde göl soğanı, akçabardak, yaz kardeleni, çan çiçeği, kar çiçeği ve çayır sümbülü adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca beyaz menekşe anlamına gelir. Cinsin menekşe (Viola) ile hiçbir ilgisi yoktur ancak kokusunun benzerliği nedeniyle bu bağıntı kurulmuştur. Türkçe adı olan gölsoğanı ile, cinsin sulak alanları tercih etmesine işaret edilmiştir. Tür adı Latince yaz anlamına gelir. Bitki bazı dillerde “yaz kardeleni” olarak bilinir, gelgelelim bahar aylarında çiçek açar ve nadiren yaz aylarına çiçekleri ulaşır. Muhtemelen daha erken çiçek açan Leucojum vernum türünden ayırt etmek için bu epitet kullanılmıştır. “vernum” Latince bahar anlamına gelir.

Gıda

Soğanının pişirilerek tüketilebileceği rapor edilmiştir.

Tıp

Alzheimer ve çocuk felci gibi sinir sistemini etkileyen hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca yumrusu kusturucudur.

Dikkat

Zehirli bir bitkidir.

Fotoğrafları