Lathyrus setifolius (Büllü baklası)
Tanımı
Lathyrus setifolius (Büllü baklası), Baklagiller (Fabaceae) ailesine bağlı Mürdümük (Lathyrus) cinsinden genellikle 30 ila 80 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde dar kanatlı, ince, çıplak ve çok dallıdır. Yaprakçıklar bir çift halinde, şeritsi mızraksıdır. Kulakçık mızraksı sipsivridir. Üst yapraklar sülüklüdür. Çiçekler ipliksi çiçek kurulu sapı üzerinde tektir. Çanak 4 ila 5 mm uzunluğundadır ve dişleri eşit değildir. Taç kiremit kırmızısı renginde ve 8 ila 10 mm uzunluğundadır. Meyve dikdörtgensi ya da oval, 20 ila 27 mm uzunluğunda, 8 ila 10 mm genişliğinde ve 2 ila 3 arası sivilceli tohum bulundurur. Meyve belirgin bir biçimde kıvrımlıdır ve bu sayede ayırt edilebilir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Orman açıklıkları, kayalık yamaçlar ve çalılıklarda görülen bitki umumiyetle mart ve nisan ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Derince ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca çok tutkulu anlamına gelir. İlk defa Theophrastus tarafından kullanılmıştır ve cinse bağlı bazı türlerin afrodizyak oldukların yönündeki inanışa işaret eder. Cinsin Türkçe adı mürdümük Farsça kökenlidir ve olasılıkla mercimek için kullanılmıştır. Bu kelime ayrıca Farsçada gözbebeği anlamına gelir, mercimek tohumları ile gözbebeği arasında yüzeysel bir benzerlik mevcuttur. Epitet Latince kıllı yapraklı anlamına gelir ve açık bir şekilde türün yaprak yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “foliolis setaceo linearibus” olarak belirtilmiştir.
Büllü baklası…
Lathyrus setifolius, genelde çalılıklarda görülen ve bahar aylarında çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
Dilimizde büllü baklası adı ile bilinmektedir.
