Tanımı
60 cm büyüyebilir. Gövde çok dallı, ince ve dört köşelidir. Çiçekler mavi, kırmızı, mor, pembe ya da beyaz olabilir. On ercik görülür, dokuzu kaynaşıkken biri serbesttir. Yumurtalık; çanak yaprak, taç yaprak ve erciklerin üzerinde konuşludur. Yapraklar teleksi ve karşılıklı dizilişlidir. Yaprakçıklar sapsız, şeritsi mızraksıdır. Çiçekler erseliktir. Ilık suda yirmi dört saat bekletilen tohumlar bahar mevsiminde ekilir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa, Asya ve Afrika’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Tarla, çayır ve sulak alanların civarında görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1500 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde mürdümük, ak burçak, imirdik, külür, müdürmük, mürdük, mürdüme ve mürdümek adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca çok tutkulu anlamına gelir. İlk defa Theophrastus tarafından kullanılmıştır ve cinse bağlı bazı türlerin afrodizyak oldukların yönündeki inanışa işaret eder. Cinsin Türkçe adı mürdümük Farsça kökenlidir ve olasılıkla mercimek için kullanılmıştır. Bu kelime ayrıca Farsçada gözbebeği anlamına gelir, mercimek tohumları ile gözbebeği arasında yüzeysel bir benzerlik mevcuttur. Tür adı Latince ekilen anlamına gelir. İlkçağdan itibaren insan eliyle yaygın bir biçimde yetiştirilen bitkiler için tercih edilen bir epitettir. İkili adlandırma öncesi adı “Lathyrus sativus, flore fructuque caeruleo”dur.
Gıda
Olgunlaşmamış tohumlar bezelye gibi tüketilebilir. Olgun tohumlar pişirilerek tüketilir. Hayvan yemi olarak yoğun biçimde üretilir. Meyve ve sürgünler pişirilerek tüketilebilir.
Tıp
Bağırsak hareketlerini arttırıcıdır. Tohumlarından elde edilen yağ şiddetli müshil etkisine sahiptir ve bu tehlikeli olabilir.
Dikkat
Küçük oranlarda zararsızdır ancak uzun süre büyük miktarda tüketilirse kalıcı felce ve beyin hasarına neden olabilir. Tohumlar nörotoksin içerir ve uzun süre birincil gıda olarak tüketilirse nörodejeneratif bir hastalığa neden olur.
Bilgi
Kök sistemi sayesinde erozyon kontrolünde kullanılır.
Fotoğrafları
