Özet
Lapsana communis subsp. alpina (Meme otu) genelde yüksek rakımlardaki yaylalarda görülen ve bahar sonundan güz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Lapsana communis subsp. alpina (Meme otu) 10 ila 30 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövde diktir. Gövdede tüylü dallar görülür, özsuyu sütlü değildir. Yapraklar almaşlı ve sarmal biçimde dizili, 1 ila 15 cm uzunluğunda, 1 ila 7 cm genişliğinde, yumurtamsı ve kenarları loblu ya da tırtıklıdır. Alt yapraklar uzun saplı iken üst yapraklar sapsız ya da kısa saplıdır. İnvolukrum 5 ila 10 mm uzunluğunda ve 2 ila 5 mm genişliğindedir. Dıştaki filariler 1 mm uzunluğunda, birkaç adet ve yumurtamsı-mızraksı iken içtekiler şeritsi-dikdörtgensidir. Sekiz ila on beş arası soluk sarı rengi dilsi çiçekçik görülür ve uçları beş dişlidir. Kapçık 2,5 ila 9 mm uzunluğunda ve sarımsı kahverengidir. Dıştaki kapçıklar içtekilerden çok daha uzundur. Tohumlar ağustos ve ekim arasında olgunlaşır. Bin tohum üretebilirler. Tohumlar hindiba türlerinde olduğu gibi rüzgarda dağılmalarını sağlayacak sorguçlara sahip değildir. Gövde genellikle çok sayıda, en çok 30 cm uzunluğunda ve genellikle orta bölümün altında dallanmıştır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Kırım ve Türkiye’nin Karadeniz kıyısı boyunca yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Ormanlık alan, kayalık yamaçlar ve alpin çayırlarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 500 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. Kartepe ilçesinden kayıt bildirilmiştir ancak biz henüz göremedik.
Türkçe adı
Dilimizde şebrek ve meme otu adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca temizleyen anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin tıbbi özelliklerine işaret eder. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün yayılış alanının genişliğine işaret eder. Alttür adı ise Latince alpin anlamına gelir ve açık bir şekilde alttürün habitat tercihine işaret eder. En ayırt edici özelliği alt yapraklarında meme ucuna benzeyen loblardır. Meme otu adı adı kapalı çiçek tomurcuklarının memeye benzetilmesine atıftır. Tür ayrıca emziren annelerin meme uçlarındaki tahrişi giderir ve benzerler benzerleri tedavi eder (İşaret Doktrini) kapsamında değerlendirilir.
Gıda
Genç yapraklar salatalara eklenmekte ya da ıspanak gibi pişirilmektedir. Acı ve turpa benzeyen bir tadı vardır.
Tıp
Sakinleştiricidir ve antiseptik özelliği vardır. Ağrı dindiricidir. Cilt çatlaklarına iyi gelir.
Görüşünüzü Yazın