Lapsana communis subsp. adenophora (Deli şebrek)

Tanımı

1 ila 1,2 metre büyüyebilir. Gövde diktir. Gövdede tüylü dallar görülür, özsuyu sütlü değildir. Yapraklar almaşlı ve sarmal biçimde dizilir ve kenarları tırtıklıdır. Sekiz ila on beş arası soluk sarı rengi dilsi çiçekçik görülür ve uçları beş dişlidir. Tohumlar ağustos ve ekim arasında olgunlaşır. Kapçık sarımsı kahverengidir. Bin tohum üretebilirler. Tohumlar hindiba türlerinde olduğu gibi rüzgarda dağılmalarını sağlayacak sorguçlara sahip değildir. Tohumlar bahar aylarında doğrudan dışarı ekilebilir. Çiçekler erseliktir. Gövde genellikle tek, genellikle 30 cm’den daha uzun, genellikle sadece orta bölümün üzerinde dallanmış, çiçek kurulu sapı involukrumun iki katından daha uzun değildir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Alpin çayırlar, orman açıklıkları ve dere kenarında görülür. Kartepe ilçesinde gözlemlenmiştir. Mayıs ve ekim ayları arasında çiçek açar. 500 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Gıda

Genç yapraklar salatada kullanılabilir ya da ıspanak gibi pişirilebilir. Acı ve turpa benzeyen bir tadı vardır.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca temizleyen anlamına gelir. Cinsin tıbbi özelliklerine işaret eder. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün yayılış alanının genişliğine işaret eder. Alttür adı ise Latince salgı taşıyan anlamına gelir. Bu, alttür için ayırt edici özelliktir. En ayırt edici özelliği alt yapraklarında meme ucuna benzeyen loblardır. Meme otu adı adı kapalı çiçek tomurcuklarının memeye benzetilmesine atıftır. Tür ayrıca emziren annelerin meme uçlarındaki tahrişi giderir ve benzerler benzerleri tedavi eder (İşaret Doktrini) kapsamında değerlendirilir.

Türkçe adları

Dilimizde deli şebrek ve meme otu adı ile bilinmektedir.

Tıp

Sakinleştiricidir ve antiseptik özelliği vardır. Ağrı dindiricidir. Cilt çatlaklarına iyi gelir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.