Tanımı
5 ila 30 cm büyüyebilir. Gövde uzun ve ince tüylerle kaplıdır. Yapraklar karşılıklı dizilişli, yuvarlak, 2 ila 3 cm çapında ve kenarları lobludur. Çiçekler pembe ile mor arası renklerde, 1,5 ila 2 cm uzunluğundadır. Alt yapraklar saplı iken, üsttekiler sapsız ve gövdeye kaynaşıktır. Yaprak ayası tüylü, böbrek şekilli ve yuvarlak tırtıklıdır. Çanak beş lobludur ve çiçek açtıktan sonra kapanır. Taç morumsu pembe ve 15 ila 20 mm uzunluğundadır. Üst çiçek dudağı dışbükey, 3 ila 5 mm uzunluğundadır. Alt dudak üç lobludur. İkisi uzun ikisi kısa dört ercik görülür. Çiçekler erseliktir. Tohumlar bahar aylarında doğrudan dışarı ekilebilir. Erken dönemde çiçek açan bitki, tozlayıcı böceklerin olmamasını kendi kendini tozlayabilme yeteneği ile telafi eder. Tohumların elaiosome denilen etli yapıları vardır, bu sayede tohumlar karıncalara tarafından taşınır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Çayır, tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve tarlalarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Şubat ve kasım ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde baltutan adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca şaşkın ağız anlamına gelir. Cinsin iki dudaklı çiçek yapısına işaret eder. Tür adı Latince sarılıcı anlamına gelir. Türün üst yapraklarının gövdeyi sarılıcı olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “foliis floralibus sessilibus amplexicaulibus obtusis” olarak belirtilmiştir.
Gıda
Yaprak, gövde ve çiçekler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Yaprakları salatalara eklenir. Tadı kerevizi andırır.
Tıp
Antiromatizmal, terletici, uyarıcı, ateş düşürücü ve müshil etkilidir.
Fotoğrafları
