Lactuca tatarica (Yağ marulu)

Tanımı

Bazı kaynaklarda Mulgedium tataricum olarak geçer. 20 ila 60 cm büyüyebilir. Rizomlar kısa, gövde dik ve tüysüzdür. Yapraklar tüysüz, dişli, taban yaprakları çengel dişli derin teleksi, uzun terminal loblu ve 4 ila 10 arası küçük yanal kıvrık loblu, sapsız, kanatlı saplı, tabanda daralıcı, 11 ila 19 cm uzunluğunda ve 1,5 ila 5,5 cm genişliğinde; ortadaki en küçüktür. Çiçek kurulu salkım halinde, birkaç ila çok sayıda çiçek başlı ve tüysüzdür. İnvolukrum 13,5 ila 16,5 mm uzunluğundadır. Filariler 12 ila 19 arası sayıda, tüysüz ve genellikle mor lekelidir. Çiçekler mavi renkli, 1,6 cm çapında ve neredeyse tüysüzdür. Kapçık 5,5 ila 6 mm uzunluğundadır. Sorguç 10 ila 11 mm uzunluğundadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa, Asya ve kuzey Amerika’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Deniz kenarında görülür. Kandıra ilçesinde gözlemlenmiştir. Temmuz ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 10 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca sütlü anlamına gelir. Cinse bağlı bazı türler sütlü özsuyuna sahiptir. Kelime marulun kadim adıdır. Yaban domuzu saldırısına uğrayıp yaralanan Adonis, marul yapraklarının altına saklanmıştır. Hera’nın marul yedikten sonra hamile kalabildiği söylenir. Cinsin Türkçe adı olan marul, Yunanca maralion (μαρούλιον) kelimesinden türetilmiştir. Tür adı Latince Tatar anlamına gelir. Hazar Denizinden, Pasifik okyanusa kadar olan bölgenin kadim adı Tataria (ya da Tataria Magna) olup bitkinin doğal yayılış alanına işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in Tataria, Sibiria” olarak belirtilmiştir.

Türkçe adları

Dilimizde yağ marulu adı ile bilinmektedir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.