Özet
Jurinea kilaea (Kilyos moru) deniz kıyısındaki kumsallara özgü olması nedeniyle yoğun bir turizm baskısı altında olan nadir bir türdür.
Hiyerarşi
Tanımı
Jurinea kilaea (Kilyos moru) odunsu ve çok yıllık bir bitki olup yaprak rozetleri eğik odunsu rizomlardan çıkar. Gövde genellikle 30 ila 70 cm uzunluğundadır. Gövdenin taban bölümü yapraklı, 5 ila 8 mm çapında ve yoğunca yaslanıcı beyaz yünlüdür. Gövdenin üst bölümü seyrekçe yapraksı, 1 ila 2 mm çapında, yeşilimsi gri renkli ve ağsıdır. Kökten çıkan yapraklar saplı, basit, 12 ila 30 cm uzunluğunda, 0,3 ila 0,8 cm genişliğinde şeritsi ya da 2 ila 6 adet yaygın, şeritsi, küt ila sivri bölümlerden oluşan derin teleksidir. Gövde yaprakları çok daha küçük, çoğunlukla bölünmemiş ve şeritsi mızraksıdır.
Çiçek başları 1 ila 6 adet olup dallı ya da dalsız gövde üzerinde bulunur. İnvolukrum yarı küresel ve 2 ila 5 cm genişliğindedir. Filariler yaklaşık 5 sıra ve çoğunlukla yaslanıcıdır. Dıştaki filariler ağsı, 3 mm uzunluğunda ve 1 mm genişliğindedir. İçteki filariler tüysüzce, 10 mm uzunluğunda ve 3 mm genişliğindedir. Çiçekler leylak menekşe renklidir. Kapçık 4 ila 6 mm uzunluğunda, pürüzsüz ve boyuna çizgilidir. Sorguç tüyleri kısa sakallıdır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Bulgaristan ve Kuzeybatı Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Deniz kenarındaki kumullarda görülen bitki umumiyetle temmuz ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 10 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde kilyos moru adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins 1780-1804 yılları arasında yaşamış İsviçreli bitki bilimci André Jurine’a adanmıştır. Tür adı Latince Kilyos anlamına gelir ve açık bir şekilde türün tip yeri olan İstanbul’un Sarıyer ilçesine bağlı Kilyos sahiline işaret eder. Özgün tanımda yer alan “Sables des dunes entre Kilia (Kilyos) et Domouzdéré et prés de Rive du littoral de la mer Noire, prés de l’embouchure du Bosphore” cümlesi bunu belirtir.
Fotoğrafları
Bir yanıt yazın