Tanımı
Juniperus horizontalis (Yayılıcı ardıç) iki evcikli, sürünücü ila yatık-yükselici ve tacı çökük bir çalıdır. 10 ila 30 cm arası boylanabilir ancak birkaç metrelik alana yayılabilmektedir. Kabuk kahverengi olup 5 ila 10 mm çapındaki pürüzsüz küçük dalcıklarda ince şeritler, büyük dalcıklarda geniş şeritler ya da plakalar halinde dökülür. Dallar sürünücü ve dalcıklar diktir. Yapraklar yeşildir fakat kış aylarında kırmızımsı mor renge döner. Bunlar karşılıklı çapraz çiftler ya da zaman zaman üçlü halkalar halinde dizilmiştir. Olgun yaprak ayası pul benzeri, 1 ila 2 mm uzunluğunda ve 1 ila 1,5 mm genişliğindedir. Genç yapraklar iğne benzeri ve 5 ila 10 mm uzunluğundadır. Tohum kozalakları üzümü olup çoğunlukla 2 yılda olgunlaşır ve 2 farklı boyutta bulunurlar. Genellikle kavisli saplar üzerinde, küresel ila yumurtamsı, 5 ila 7 mm uzunluğunda, olgunlaştıklarında mavi-siyah ila kahverengimsi-mavi renkli, hafifçe mumlu, yumuşak, reçineli ve 1 ila 2 ya da nadiren 3 tohumludur. Erkek kozalaklar 2 ila 4 mm uzunluğunda olup polenleri ilkbaharın başında yayarlar. Tohumlar 4 ila 5 mm uzunluğundadır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Kuzey Amerika’da yayılış gösterir ancak günümüzde özellikle peyzaj alanlarına yaygın olarak dikilmektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Park ve bahçelerde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Kozalaklar mart ve nisan ayları arasında olgunlaşır. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adı
Dilimizde yayılıcı ardıç adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca genç kalan anlamına gelir. Cinsin her dem yeşil olmasına işaret eder. Tür adı Latince yatay anlamına gelir. Türün sürünücü karakterine işaret eder.
Gıda
Meyvelere kavrularak kahve ikamesi olarak kullanılmıştır. Körpe dal uçlarından çay yapılmıştır.
Tıp
Dal ya da kozalakları demlenerek ateş, soğuk algınlığı ve öksürük tedavisinde kullanılmıştır. Bunlar ayrıca buhar banyolarına da eklenmiştir. Bunun yanı sıra tohumlarına demlendikten sonra böbrek şikâyetlerinin tedavisinde başvurulmuştur.
Bilgi
Etkili bir yer örtücüdür ve bu nedenle erozyon mücadelesine için de dikilmektedir. Kabuğu ezilerek beşiklerde yumuşak hijyenik ped olarak kullanılmıştır. Genç dal ve yaprakları tütsü amaçlı yakılmakta, ayrıca paspas yapımında başvurulmaktadır.
Fotoğrafları
