Özet
Ilex colchica (Işığan) genellikle 1 ila 3 metre arasında boylanan ve yüksek rakımlarda görülen bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Ilex colchica (Işığan) genellikle 1 ila 3 metre büyüyebilen bir bitkidir ancak zaman zaman daha yüksek boylara da erişmektedir. Her dem yeşil ve dalları yükselici bir çalıdır. Gövde açık yeşil ila sarı yeşil renklidir. Yaprakların kenarında sivri çıkıntılar vardır. Yapraklar eliptik mızraksı, nadiren oval, 5 ila 8 cm uzunluğunda ve 2,5 ila 4 cm genişliğinde, kenarları hafifçe dalgalı ve dikenli, önce koyu yeşil renkli iken kuruduğunda siyah renkli, yaprak sapı 3 ila 6 mm uzunluğundadır. Dişi bitkiler kırmızı renkli meyveler verir ancak bu bölgedeki erkek bitkilerin varlığı ile doğrudan ilgilidir. Hayli yavaş büyüyen bir bitkidir ve ilimizde orman sınırlarında görülmektedir ancak buralarda yapılan yol ve kesim çalışmaları nedeniyle varlığı kırılgan durumdadır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Bulgaristan, Türkiye ve Kafkasya’da yayılış gösterir. [Harita] Ormanlık alanlar ve çalılıklarda görülen bitki umumiyetle haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 400 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Gölcük ve Kartepe ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde ışığan, ışılgan, kazmaç ve anadolu çoban püskülü adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince pırnal meşesi (Quercus ilex) anlamına gelir. Cinsin yaprakları ile pırnal meşesinin yaprakları birbirine benzer. Ayrıca hem pırnal meşesi hem de bu cins her dem yeşildir. Tür adı Latince Kolhis anlamına gelir ve açık bir şekilde türün yayılış alanına dikkat çekmetedir. Antik Çağ’da Kafkas kökenli Tzan kabilelerinin kurduğu krallık ve krallığın var olduğu bölgenin kadim adı. Günümüzde doğu Karadeniz ile Gürcistan’ın bir bölümünü kapsar.
Tıp
Yapraklar romatizma giderici, deri kızartıcı ve toniktir. Ayrıca bazen harici olarak romatizma tedavisinde kullanılır.
Dikkat
İnsanlar ve hayvanlar için zehirlidir. Deri ve gastrointestinal tahrişe, bunun yanında yanma, ağız ülseri, ishal ve kusmaya neden olabilir. Hamilelik esnasında uzak durulmalıdır.
Görüşünüzü Yazın