Ilex colchica (Işığan)

Tanımı

1 ila 3 metre büyüyebilir. Her dem yeşil ve dalları yükselici bir çalıdır. Yaprakların kenarında sivri çıkıntılar vardır. Yapraklar eliptik mızraksı, nadiren oval, 5 ila 8 cm uzunluğunda ve 2,5 ila 4 cm genişliğinde, kenarları hafifçe dalgalı ve dikenli, koyu yeşil renkli iken kuruduğunda siyah renkli, yaprak sapı 3 ila 6 mm. uzunluğundadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Bulgaristan, Türkiye ve Kafkasya’da yayılış gösterir. [Harita] Ormanlık alanlar ve çalılıklarda görülür. Gölcük ve Kartepe ilçelerinde gözlemlenmiştir. Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar. 400 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Tıp

Yapraklar romatizma giderici, deri kızartıcı ve toniktir. Bitki bazen harici olarak romatizma tedavisinde kullanılır.

Dikkat

İnsanlar ve hayvanlar için zehirlidir. Deri ve gastrointestinal tahrişe; yanma, ağız ülseri, ishal ve kusmaya neden olabilir. Hamilelik esnasında uzak durulmalıdır.

Etimoloji

Cins adı Latince pırnal meşesi (Quercus ilex) anlamına gelir. Cinsin yaprakları ile pırnal meşesinin yaprakları birbirine benzer. Ayrıca hem pırnal meşesi hem de bu cins her dem yeşildir. Tür adı Latince Kolhis anlamına gelir. Antik Çağ’da Kafkas kökenli Tzan kabilelerinin kurduğu krallık ve krallığın var olduğu bölgenin kadim adı. Günümüzde doğu Karadeniz ile Gürcistan’ın bir bölümünü kapsar.

Türkçe adları

Dilimizde ışığan, ışılgan, kazmaç ve anadolu çoban püskülü adları ile bilinmektedir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.