Özet
Hypochaeris radicata (Domuzotu) genelde makilik alanlarda görülen ve istilacı potansiyeli yüksek olan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Hypochaeris radicata (Domuzotu) genellikle 15 ila 85 cm büyüyebilen sıkapoz ve çok yıllık bir bitkidir. Sıkapa tek ya da birkaç adet, genellikle dallı, çizgili ve çıplak ya da kıllıdır. Yapraklar 20 cm büyüyebilir, loblu, tüyle kaplıdır ve kazık kök etrafında bir rozet oluştururlar. Çatallı gövdeler sarı çiçek başları taşır. Bitki kesildiğinde sütlü bir özsu akar. Taban yaprakları ters mızraksı, az teleksi, kirpikli ve bazen de dişlidir. Yaprakların hem altı hem de üstü beyaz tüylerle kaplıdır. Her yaprakta belirgin merkezi bir damar görülür. Çiçek sapları tüysüz, az da olsa dallanmıştır. Çiçek sapları boyunca birkaç almaşlı dizilişli yaprak görülür ve bunlar küçüktür. Her çiçek başı 20 ila 30 arası sarı dilsi çiçekçik barındırır ve disk çiçekleri yoktur.
İnvolukrum silindirik ya da çansı ve 10 mm çapındadır. Bunların dışında 5 küçük diş görülür. Filariler 3 ila 4 sıra halinde 20 ila 30 adet, mızraksı, uzunlukları farklı, sivri uçlu ve altta kirpiklidir. Kapçık tek tür, 3 ila 5 mm uzunluğunda gagalı, kahverengi ila altın sarısı, mekiksi ve 10 ila 12 adet kabarık çizgilidir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Çalılık, orman açıklıkları ve kumsallarda görülen bitki umumiyetle nisan ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde domuz otu adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca domuzun altında anlamına gelir. Cinsin özellikle yavru domuzlar tarafından sevilerek tüketilmesine işaret eder. Tür adı Latince köklü anlamına gelir. Bitki kazık kök sistemine sahiptir. İkili adlandırma öncesi adı “Hieracium longis radicatum”dur.
Gıda
Salatalara eklenen yaprakları ayrıca çiğ ya da ıspanak gibi pişirilerek tüketilmektedir. Diğer yandan olgun yaprakların tadı acıdır ve bu nedenle tüketilmezler. Kökü kavrulup öğütülerek kahve ikamesi olarak içilmektedir.
Dikkat
Aşırı tüketimi atlar için zararlıdır.
Görüşünüzü Yazın