Hypericum androsaemum (Kamaniça)

Tanımı

1,5 metre büyüyebilir. Yeşil ya da kırmızı yapraklar karşılıklı dizilişlidir. Bunlar tüysüz, sapsız ve gövdeye yapışıktır. Çiçekler 1,5 ila 3 cm uzunluktadır, beş sarı taç yaprak bulunur, taç yapraklarla aynı boyda beş adet yeşil çanak yaprak görülür. Meyveler olgunlaştığında mor ya da siyaha döner. Yapraklar 3,5 ila 15 cm uzunluğunda ve 3 ila 8 cm genişliğindedir. Yapraklar ezildiğinden köri benzeri bir koku yayarlar. Çiçekler erseliktir. Tohumlar bahar aylarında seralarda ekilebilir. Bunlar 10 derecede 1 ila 3 ay arasında çimlenir. İlk kışlarını serada geçirmeleri önerilir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrasya’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Orman kenarları ve dere kenarlarında görülür. Başiskele, Gölcük ve Kartepe ilçelerinde gözlemlenmiştir. Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar. 300 ila 1300 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde kamaniça adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca resim üzerinde anlamına gelir. Eski kültürlerde bitkinin kötü ruhları uzak tutmak amacıyla resimlerin ve ikonların üzerine konulmasına atıftır. Buna benzer bir yaklaşım Hristiyan teolojisinde de mevcuttur. Vaftizci Yahya olarak bilinen (İslam teolojisinde Herod tarafından idam edilen Yahya peygamber) karakterin yortusu 24 haziranda kutlanır. Bu gün boyunca Hristiyanlar sarı kantaron otu toplayarak evlerine getirirler ve böylece kötü ruhları kovduklarına inanırlar. Yahya’nın başının kesildiği tarih olan 29 Ağustos’ta ise sarı kantaronun yapraklarında kana benzer lekeler oluştuğuna inanılır. Tür adı Latince erkek kanı anlamına gelir. Meyveleri ezildiğinde akan suyun rengine atıftır. İkili adlandırma öncesi adı “Androsaemum maximum frutescens”tir.

Tıp

Yaprakları yara iyileştirici, idrar söktürücü ve mide ağrısı geçiricidir. Antiseptik özelliklere sahiptir. Bitkinin olgun meyvelerinin suyunun rengi nedeniyle kanama durdurucu olduğuna inanılmıştır.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.