Bitkiler › Kuşkonmaz takımı › Kuşkonmazgiller › Sümbül › Bahçe sümbülü
Süs bitkisi, Zehirli bitki, Kozmetik.
Soğanı 3 ila 7 cm çapındadır. Yapraklar 4 ila 6 arası sayıda, 15 ila 30 cm uzunluğunda, 1 ila 3 cm genişliğinde, şeritsi ila şeritsi eliptik ve kenarları pürüzsüzdür. Sıkapa 1 ila 2 arası sayıda ve salkım dahil 10 ila 30 cm uzunluğundadır. Salkım gevşek ve 2 ila 8 arası sayıda çiçeklidir. Çiçek örtüsü soluk gri ila menekşe mavisi ya da nadiren beyaz renklidir. Kapsül 10 mm çapında ve küreseldir. Çiçekler kokuludur. Tohumlar, karıncalar tarafından taşınabilmelerini sağlamak için elaiosome denilen yapıya sahiptirler.
Bitki doğal olarak Türkiye ve Ortadoğu’da yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Bahçeler, mezarlıklar ve yol kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir.
Dilimizde Bahçe sümbülü adı ile bilinmektedir.
Mart ve nisan ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Adını Apollon’un arkadaşı Hyacinth’ten (Ὑάκινθος) almaktadır. Krokus ve Hermes hikâyesine benzer biçimde, iki arkadaş disk atma oynarken Apollon yanlışlıkla Hyacinth’in ölümüne neden olur. Arkadaşının ölümüne üzülen Apollon, onu sümbül çiçeğine dönüştürür. Çiçekte görülen ve Yunanca üzüntü bildiren bir nida olan αι harflerinin, Apollon’un üzütüsünü temsil ettiğine inanılmaktadır. Diğer bir anlatıya göre; hem Apollon hem de rüzgâr tanrısı Zephyrus tarafından sevilen Hyacinth, tercihini Apollon’dan yana kullanınca Zephyrus tarafından yok edilmiş ve Apollon tarafından da sümbüle dönüştürülmüştür. Tür adı Latince doğulu anlamına gelir. Türün Avrupa’nın doğusunda yayılış göstermesine işaret eder.
Soğanı zehirlidir ve tüketilmemelidir. Usaresi dermatite neden olabilir.
Çiçeklerinden elde edilen yağ parfümeride kullanılır.
Doğan, Hüseyin (2022). Hyacinthus orientalis (Bahçe sümbülü) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/hyacinthus-orientalis/ Erişim tarihi: 2 February 2023