Hieracium (Şahinotu)

Özet

Hieracium (Şahinotu) beş bine yakın türü bulunan ve genellikle çıplak gözle teşhisi zor olan bitkileri barındıran bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Asteraceae

Papatyagiller

Tanımı

Hieracium (Şahinotu) genellikle 20 ila 150 cm büyüyebilen, kazık köklü ve çok yıllık otlardan oluşan bir cinstir. Gövde dik, genellikle tek, zaman zaman birkaç adet ve her biri tek ya da çok sayıda çiçek başlıdır. Taban yaprakları varsa rozet halinde ve zaman zaman çiçeklenme zamanı kurumuş haldedir. Gövde yaprakları ya hiç yok ya da çok sayıda; tamamının kenarları düz ya da dişlidir. İnvolukrum çansı ila silindirik ya da yarı küresel ve 3 ila 9 mm çapındadır. Filariler 2 sıra halinde 5 ila 21 adet, mızraksı ila şeritsi ve uçları küt ila sivri ya da sipsivridir. Çiçek tablası düz, çukurlu ve çıplaktır. Çiçekçikler 6 ila 150 adet olup taç genellikle sarı, bazen beyaz renkli, zaman zaman da kırmızı bezelidir. Kapçık genellikle kırmızı-kahverengi ya da siyah renkli, çoğunlukla sütunsu ya da prizmatik ve kabarık çizgiler genelde 10 adettir. Sorguç kalıcı, 20 ila 80 adet ve beyaz renklidir.

Hieracium cinsine bağlanan taksonların çoğu apomiktiktir, yani eşeysiz olarak tohum üretebilirler. Bu üreme türü de sıklıkla popülasyon ve bölgesel düzeylerde morfolojik değişkenlerin devam etmesine neden olur. Halihazırda hayli kalabalık olan cinse bağlı türlerin sadece çıplak gözle değil, bilimsel düzeyde de tanımlanması ve sınıflandırılması güçtür. Cins Avrasya, Afrika ve Amerika kıtalarına özgüdür ancak çok sayıda istilacı potansiyeli yüksek türü barındırması nedeniyle hem cins hem de tür bazında çok daha geniş bir coğrafyaya dağılmıştır. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca şahin anlamına gelir. Bitki ile beslenen şahinlerin görme yeteneklerini bitkiden aldıklarına inanılmasına atıfta bulunur. Plinius şöyle der: “Bu bitki hieracion olarak bilinir, çünkü şahinler görüşlerini keskinleştirmek için bitkinin suyunu gözlerine serperler”.

Kocaeli’ndeki türler