Hibiscus syriacus (Ağaçhatmi)

derleyen:

Tanımı

2 ila 4 metre kadar büyüyebilir. Dallar sarı yıldızsı kısa havlıdır. Kulakçık ipliksi bizsi ve 6 mm uzunluğundadır. Yaprak sapı 5 ila 25 mm uzunluğunda ve yıldızsı tüylüdür. Çiçekler trompet biçimlidir. Beyaz ercikler belirgin bir biçimde sarı uçludur. Çiçekler genellikle pembe renklidir ancak mor ve beyaz formları da görülebilir. Ekçanak lobları 6 ila 8 arası sayıda ve ipliksidir. Çanak çan biçimlidir. Kapsül oval küreseldir. Tohumlar böbreksidir. Çiçekler kısa ömürlü olup sadece bir gün açık kalırlar, ancak çalı çok sayıda tomurcuk ürettiğinden yaz boyunca çiçekli kalır.

Gözlem bilgileri

Bitkinin doğal olarak Çin’de yayılış gösterir ancak antikçağda eski dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Yol kenarı, parklar ve bahçelerde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde ağaç hatmi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins etimolojisi açık değildir. Hatmi türlerini tanımlamak için kullanılan Antik Yunanca kaynaklı bir kelimedir. Tür adı Latince Suriye anlamına gelir. Tür literatüre Suriye’den girmiştir ancak aslında Çin endemiğidir. İkili adlandırma öncesi adı “Alcea arborescens syriaca”dır.

Gıda

Genç yapraklar ve çiçekler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Çiçek ve yapraklarından çay elde edilir.

Tıp

Yapraklar idrar söktürücü, balgam söktürücü ve mide ağrısı gidericidir. Kaynatılan çiçekler idrar söktürücü, oftalmik ve mide ağrısı giderici olarak kullanılır. Ayrıca çeşitli cilt sorunlardan başvurulur. Kök kabuğu kaynatıldığında antiflojistik, yatıştırıcı, yumuşatıcı, ateş düşürücü, hemostatik ve parazit düşürücüdür. İshal, dizanteri, karın ağrısı, leucorrhoea, dismenore ve dermafitozun tedavisinde kullanılır.

Bilgi

Yapraklarından saç şampuanı yapılır. Çiçeklerinden mavi boya elde edilir.

Fotoğrafları