Bitkiler › Maydanoz takımı › Maydanozgiller › Öğrekotu › Dağ koçuğu
Yenilebilir bitki, Tıbbi bitki, Avrupa-Sibirya elementi.
50 ila 150 cm büyüyebilir. Gövde kabaca tüylü ve içi boştur. Taç beyaz soluk limon yeşili renkli ve genellikle 5 mm uzunluğundadır. Çiçek kurulu 20 cm genişliğinde bileşik şemsiye halindedir. Yapraklar alamşlı dizilişli, saplı ve tabanları kılıf benzeridir. Yaprak ayası teleksi ve 5 yaprakçıklıdır. Yaprakçıklar teleksi, testere dişi kenarı ve alt yüzeyleri tüylüdür. Çiçekler beyaz renkli, dıştakiler ışınsal ve alt yapraklar üçlüdür.
Bitki doğal olarak Avrupa, Uzak Doğu ve Kuzey Amerika’da yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Ormanlık alanlar ve dere kenarlarında görülür. Başiskele ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Dağ koçuğu adı ile bilinmektedir.
Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar.
700 ila 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adını tanrı Jüpiter ile ölümlü Alcmene’nin oğlu olan ve bu nedenle yarı tanrı kabul edilen Hercules’den (Ἡρακλῆς) almaktadır. Roma yazınında Hercules olarak geçen karakter, Hellen mitolojisinde bahsedilen Heracles’in karşılığıdır. Cinse ait bazı üyeler 2 metreye aşan boya sahiptirler, bu nedenle bitkinin boyutu ile Hercules arasında bir bağlantı kurulmuştur. Diğer bir neden ise; bitkinin iyileştirici özelliklerinin ilk defa Hercules tarafından keşfedildiğine yönelik inanıştır. Antikçağ yazınında bitki, tedavi edici özellikleri ile meşhur olan bitkiler (panacea) arasında sayılmaktadır. Plinius, her ne kadar modern literatürde bu isimle anılmıyor olsa da, adını Hercules’den alan üç bitkiyi daha zikreder. İlki bir ballıbaba türüdür ancak bunun hangi bitki olduğu bugün bilinmemektedir. İkincisi; Heracleon siderion olarak bilinen, sulak yerlerin yakınlarında yetişen ve kılıç ya da mızrakla alınan yaraları iyileştirmede oldukça etkili olan bir bitkidir. Bu bitkinin dağ ıtırı (Geranium robertianum) olduğu düşünülmektedir. Sonuncusu ise banotudur (Hyoscyamus). Çeşitli faydalarının yanı sıra delilik ve vertigoya neden olan bir bitkidir. Origanum vulgare türü de heraclium olarak bilinir. Tür adı Antik Yunanca omurgalı anlamına gelir. Gövdenin bölümlü yapısına işaret eder. Alttür adı Latince zarif anlamına gelir. Alttürün türe göre görünümüne işaret eder.
Genç sürgünler çorbalara eklenir. Tohumları bahara olarak kullanılır. Kök pişirilerek tüketilebilir.
Kök ve yaprakları afrodizyak, sindirime faydalı, balgam söktürücü ve yatıştırıcıdır. Larenjit ve bronşit tedavisinde başvurulur.
Kanserojen, mutajenik ve fototoksik özelliklere sahip olabilir.
Doğan, Hüseyin (2022). Heracleum sphondylium subsp. elegans (Dağ koçuğu) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/heracleum-sphondylium-subsp-elegans/ Erişim tarihi: 6 February 2023