Kocaeli Bitkileri | Hemerocallis fulva (Turuncu güngüzeli)

Turuncu güngüzeli

Anahtar kelimeler: Yenilebilir bitki, Süs bitkisi, Tıbbi bitki, Neofit bitki.

Dolaşım

Bitkiler › Kuşkonmaz takımı › Çirişotugiller › Güngüzeli › Turuncu güngüzeli

Dağılımı

Bitki doğal olarak Asya’da yayılış gösterir ancak süs bitkisi değeri nedeniyle günümüzde çok yaygın bir dağılıma sahiptir ve yer yer doğallaşmıştır.

Genel bilgiler

40 ila 150 cm büyüyebilir. Kökler etli ve uçlarında küresel elipsoit yumruludur. Sitolonlar 30 cm kadar uzayabilir. Yapraklar şeritsi, 50 ila 150 cm uzunluğunda ve 1,5 ila 3 cm genişliğindedir. Sıkapa dik ve içi boştur. Çiçek sapı 5 mm uzunluğundadır. Çiçekler kokusuz, 5 ila 12 cm çapında, turuncu kırmızı renkli ve her tepalin merkezinde soluk bir hat görülür. Meyve kapsül formunda, elipsoit, 2 ila 2,5 cm uzunluğunda ve 1 ila 1,5 cm genişliğindedir. İplikçik 4 ila 5 cm uzunluğundadır. Başçık morumsu siyah renklidir.

Gözlem

Bahçe ve yol kenarında görülür. İzmit, Kartepe ve Karamürsel ilçelerinde gözlemlenmiştir.

Yaygın adları

Turuncu güngüzeli.

Çiçek zamanı

Haziran-Ekim ayları.

Yükseklik

0-1000 metre arası.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca “gün güzeli” anlamına gelir. Çiçekler sabah açılır ve aynı akşam kapanır. Cinsin dilimizdeki adı da doğrudan bilimsel adından çıkarılmıştır. Tür adı Latince “kırmızımsı sarı” anlamına gelir. Türün çiçek rengine işaret eder.

Mutfak

Çiçek, yaprak ve yumruları tüketilebilir. Yaprak ve taze sürgünler pişirilerek tüketilebilir. Yumrusu patates gibi tüketilir.

Geleneksel tıp

İdrar söktürücü, ateş düşürücü ve müshil etkilidir. Çiçekler yatıştırıcı, kusma engelleyici, spazm çözücü, temizleyici, ateş düşürücü ve sakinleştiricidir. Çiçekler doğum esnasında yatıştırıcı olarak doğum yapan kadına verilir. Çiçek özü kan temizleyicidir.