Gratiola officinalis (Hüdaverdiotu)

Tanımı

20 ila 40 cm büyüyebilir. Rizomlar kısa ve yataydır. Gövde silindirik, dik ve kırmızımsıdır. Yapraklar sapsız, mızraksı, küt, hafif testere dişlidir. Çiçekler erseliktir. Çiçekler en üstteki yaprak koltuklarından çıkar. Çanak lobları bizsidir. Taç 15 ila 18 mm uzunluğunda, üst dudak boğazında sarı lekeli olmakla birlikte beyaz renkli ya da zaman zaman leylak lekelidir. Meyve küreseldir.

Türkçe adları

Dilimizde hüdaverdi otu adı ile bilinmektedir.

Tıp

Kök ve çiçekli hali; idrar söktürücü, şiddetli temizlik maddesi ve parazit düşürücüdür. Bitki karaciğer problemlerinin tedavisinde, dalağın genişlemesinde, sarkıklık, sarılık, bağırsak solucanlarında kullanılmıştır. Sistit, kolik ve bazı mide rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılır.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca lütuf anlamına gelir. Cinsin tedavi edici özelliklerine işaret eder. Cinsin Türkçe adı da yukarıdaki cümleye işaret ediyor olmalı çünkü bitki antikçağda tıbbi özellikleri nedeniyle tanrıların lütfu olarak görülürdü. Tür adı Latince tedavi edici anlamına gelir. Türün geleneksel olarak tıbbi bağlamda kullanımına işaret eder.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Dere kenarı ve bataklıklarda görülür. Kartepe ve Gebze ilçelerinde gözlemlenmiştir. Haziran ve ekim ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1400 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Dikkat

Yüksek dozu zehirlidir. Aşırı doz böbrek hasarı ve bağırsak kanamasına neden olur.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.