Özet
Gnaphalium uliginosum (Bozağan) özellikle sulak alanlarda görülen ve yaz ortasından güz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Gnaphalium uliginosum (Bozağan) 4 ila 20 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde dik, dallı ya da dalsızdır. Yaprakların iki tarafı da yünlüdür. Bunlar 1 ila 5 cm uzunluğunda, tepede sivri, alt yüzeyi grimsi yeşil renkli ve darca dikdörtgensidir. İnvolukrum 2 ila 3 mm genişliğindedir. Filariler kahverengimsi ve mızraksı ya da şeritsi mızraksıdır. Çiçek başları 3 ila 4 mm uzunluğundadır. Bunlar 3 ila 10 arası kümeler halindedir ve uzun yapraklar tarafından çevrelenmiştir. Çiçek başlarının bırahteleri yünlü, alt bölümde soluktur. Çiçekçikler kahverengimsi sarı renklidir. Kapçık dikdörtgensi, 0,5 ila 0,7 mm uzunluğunda ve sivilceli ya da pürüzsüzdür. Sorguç beyaz renklidir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir, ancak dünyanın başka bölgelerinde de doğallaşmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Bataklık bölgelerde görülen bitki umumiyetle temmuz ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde bozağan adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca tüy buklesi anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin tüylerle kaplı olmasına işaret eder. Tür adı Latince bataklık anlamına gelir ve açık bir şekilde türün, habitat tercihine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in Europae paludibus” olarak belirtilmiştir.
Tıp
Büzücü, antiseptik ve nezle gidericidir. Bütün bitki, iltihap giderici, büzücü, terletici ve idrar söktürücüdür. Ayrıca afrodizyak ve antidepresan etkileri de olabilir. Yüksek tansiyon tedavisinde kullanılır. Larenjit, üst solunum yolu nezlesi ve bademcik iltihabının tedavisinde hem dahili hem de harici olarak başvurulmuştur.
Bilgi
Gövdeden elde edilen lif, kâğıt ve giysi yapımında kullanılır. Bitkinin tamamından sarı ve yeşil boyalar elde edilmektedir.