Özet
Gladiolus (Kılıçotu) büyük ölçüde Afrika kıtasına özgü olan ve çok sayıda türü süs bitkisi olarak yetiştirilen bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Gladiolus (Kılıçotu) tüysüz çok yıllık bitkilerden oluşan bir cinstir. Kormus simetrik, oval ila neredeyse küreseldir. Gömlek derimsi ila lifli ve ağsıdır. Yapraklar birkaç adet ve mızraksı ila şeritsidir. Gövde silindirik ve basit ya da dallıdır. Çiçek durumu başak formundadır. Bırakte genellikle yeşil renklidir ancak çiçek zamanı kuru ve kahverengi olabilir. Tepaller gelişmiş ve zaman zaman hayli uzun olan tüpte birleşmiştir, uzunlukları aynı değildir ve tepedeki geniş, kemerli ila külahlıdır. Alttaki tepallar ise üsttekinden daha dardır. Çiçek örtüsü huni biçimindedir ve ercikler tabanına tutturulmuştur. Boyuncuk, uca doğru genişleyen, kaşık biçimli ipliksi üç dala sahiptir. Yumurtalık üç bölümlüdür. Kapsül büyük, dikdörtgensi ya da küresel ve hafifçe şişkindir. Tohumlar genellikle çok sayıda ve kanatlıdır.
Cins özellikle Güney Afrika olmak üzere Avrasya ve Afrika’ya özgüdür (İşin doğrusu 300 Gladiolus türünün sadece 10 tanesi Avrasya’da, geri kalanı ise Afrika kıtasında görülür) ancak süs bitkisi değeri nedeniyle günümüzde Amerika ve Avustralya’ya da yayılmıştır. Antik Roma tanrısı Pluto glayöl tacı ile tasvir edilmiştir. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adı Latince küçük kılıç anlamına gelir ve bu bağlamda tepallerin (ya da yaprakların) Roma ordusunda özellikle piyadeler tarafından kullanılan ve gladius adı verilen kısa kılıçlara benzemesine işaret eder. Cinse bağlı kültivarlar dilimizde glayöl adı ile bilinmektedir.
