Devetabanı
Anahtar kelimeler: Yenilebilir bitki, İran-Turan elementi.
Dolaşım
Bitkiler › Turnagagası takımı › Turnagagasıgiller › Turnagagası › Deve tabanı
Dağılımı
Bitki doğal olarak Ortadoğu ve Türkiye’de yayılış gösterir.
Genel bilgiler
12 ila 30 cm büyüyebilir. Gövde havlı ve diktir. Rizomlar incedir. Taban yaprakları tabanda elsi teleksi, bölümler dikdörtgensi şeritsi ila baklavamsı, derince 1 ila iki arası az teleksi ya da tırtıklıdır. Gövde tüylüdür. Çiçekler erseliktir. Çanak yapraklar 6 ila 7 mm uzunluğunda ve kısa havlıdır. Taç yapraklar derince çentikli, leylak renkli ve 9 ila 13 mm uzunluğundadır.
Gözlem
Kayalıklar, tahrip edilmiş araziler ve tarlalarda görülür. Gebze ve Karamürsel ilçesinden kayıt bildirilmiş ancak henüz gözlemlenememiştir.
Yaygın adları
Devetabanı, Çakmuz, Devetopalağı, Yumrulu turnagagası.
Çiçek zamanı
Nisan-Haziran ayları.
Yükseklik
0-1600 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca “turna” anlamına gelir. Cinsin meyvelerinin turna (Gruidae) gagasına benzemesine işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan “turnagagası” da açıkça yukarıdaki bağıntıya işaret etmektedir. Tür adı Latince “yumrulu” anlamına gelir. Türün kök sistemine işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Geranium tuberosum majus”tur.
Mutfak
Kökü yenilebilir.
Geleneksel tıp
Dioscorides: Yenilebilir. Kaynatılarak vulvadaki şişliklere uygulanır.
İbn-i Sînâ: Kökü gaz gidericidir. Dallarının etrafında turna kuşunun gaga ve başına benzeyen yapılar görülür. Rahimdeki kokuları gidermek için kullanılır.
Literatür
Species Plantarum 2: 680. 1753. L.