Geranium dissectum (Dilimli ıtır)

Tanımı

10 ila 60 cm büyüyebilir. Çiçekler erseliktir. Güneşli bölgeleri tercih eder. Bitkinin geri kalan bölümlerinde de olduğu gibi gövde yoğun tüylüdür. Almaşlı dizilişli yapraklar derince ve elsi lobludur. Alt yaprakların ana lobu ayrıca lobludur. Alt yaprakların lobları genellikle üst yaprakların loblarından daha geniştir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Sulak alanların civarı, yol kenarı ve nemli çayırlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Gıda

Bütün bitki, özellikle kökü tanin bakımından zengindir. Kökü pişirilerek tüketilebilir.

Tıp

Antiseptik, büzücü, kanama durdurucu ve toniktir. Köklerinden elde edilen infüzyon ishal, dizanteri, kolera, gastroenterit, iç kanama ve aşırı menstruasyon tedavisinde etkilidir. Harici olarak yara tedavisinde, hemoroit, pamukçuk, vajinal sorunlar ve ağız iltihabı vakalarında başvurulur. Köklerin en doğru hasat zamanı bitkinin çiçek açtığı zamandır. Yapraklar bitki tohuma durmadan önce hasat edilmelidir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca turna anlamına gelir. Cinsin meyvelerinin turna (Gruidae) gagasına benzemesine işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan turnagagası da açıkça yukarıdaki bağıntıya işaret etmektedir. Tür adı Latince dilimli anlamına gelir. Türün yaprak yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “foliis quinquepartito multifidis” olarak belirtilmiştir.

Türkçe adları

Dilimizde dilimli ıtır adı ile bilinmektedir.

Bilgi

Kuru yapraklarından kahverengi boya elde edilir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.