Trachystemon (Kaldirik)

Özet

Trachystemon (Kaldirik) yer örtücü yaprakları ve erken dönemde açan çiçekleri nedeniyle süs bitkisi olarak yetiştirilen monotipik bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Boraginales

Hodan takımı

Boraginaceae

Hodangiller

Tanımı

Trachystemon (Kaldirik) genellikle 30 ila 40 cm büyüyebilen, çok yıllık, sağlam ve rizomlu bitkilerden oluşan bir cinstir. Rizomlar yumrulu, siyah renkli ve sürünücüdür. Gövdeler dik, birkaç dallı ve seyrekçe geriye dönük kıllıdır. Yapraklar seyrekçe kıllıdır. Taban yaprakları 10 ila 25 cm uzunluğunda saplı, yumurtamsı yüreksi, sivri uçlu, en çok 20 cm uzunluğunda ve 18 cm genişliğindedir. Gövde yaprakları kemansı, sapsız ve gövdeye sarılıcıdır. Bırahte eliptik mızraksı ila ters mızraksı, sapsız ve sivri uçludur.

Çiçek kurulu gevşek bir salkımdır. Çiçekler açtıklarında baş aşağı sarkıktırlar. Çanak kupa biçimli, çiçek zamanı 3 ila 4 mm, meyve zamanı 7 mm uzunluğunda, lobları üçgensi, küt uçlu ve kıllıdır. Taç morumsu mavi renkli olup tüpü 4 ila 6 mm uzunluğundadır. Lobları 6 ila 8 mm uzunluğundadır. En üstteki pullar beyaz renkli, çok kısa, küt ve derin girintilidir. Fındıkçıklar eğikçe yumurtamsı, omurgalı ve buruşuk ağsıdır. Cinse bağlı tek tür vardır ve o da Bulgaristan ve Türkiye’ye özgüdür. Yaygın olarak bilinen ve kullanılan bir bitki olmasına karşın klasik metinlerde bitkiyi dair hiçbir referansa rastlayamıyoruz. Açıklamak gerekirse yayılış alanının dar olması nedeniyle bitki klasik yazarlar tarafından bilinmiyor olabilir. Ancak yine de Çin ve Hindistan gibi uzak bölgelerin endemik bitkilerinin detaylı bir biçimde tanımlanmış olmasına karşın bu bitkinin atlanmış olması da anlamlı değil. Diğer taraftan bize göre ise çok benzediği Borago cinsi ile birlikte değerlendirilmiştir. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca sert ercik anlamına gelir ve bu bağlamda erciklerin yapısına işaret eder.

Kocaeli’ndeki türler