Carpesium abrotanoides (Kuzeyotu)

derleyen:

Özet

Carpesium abrotanoides (Kuzeyotu) genelde ormanlık alanlarda görülen ve yaz sonundan güz ortasına kadar çiçek açan tıbbi bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Asteraceae

Papatyagiller

Carpesium

Keygana

Tanımı

Carpesium abrotanoides (Kuzeyotu) genellikle 30 ila 80 cm kadar büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir. Gövde sağlam, silindirik, seyrekçe havlı ve genellikle alt bölümde dallıdır. Yapraklar yumurtamsı eliptik ya da mızraksı; alt yapraklar 10 ila 15 cm uzunluğunda, 2,5 ila 5 cm genişliğinde, ucu sivri ya da sipsivri, kenarları dişli ve özellikle damarların üzerinde olmak üzere iki yüzeyi de havlı; üst yapraklar çiçek açan sürgünlerde, çok sayıda, daha dar, 4 ila 8 cm uzunluğunda ve 0,5 ila 2 cm genişliğindedir. Çiçek başı çok sayıda, 6 ila 8 mm genişliğinde, sapsız ya da kısa saplıdır. İnvolukrum 5 mm uzunluğunda ve 5 mm genişliğindedir. Dış filariler yumurtamsı, 2 ila 3 mm uzunluğunda ve ucu otsudur. İç filariler dikdörtgensi, 5 mm uzunluğunda ve küt uçludur. Çiçekler 2 mm uzunluğundadır. Kapçık 3 mm uzunluğunda, taban ve gagada salgılıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa ve Asya’da yayılış gösterir ancak günümüzde Avustralya kıtasına da yayılmıştır. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Yol kenarı, ormanlık alanlar ve vadilerde görülen bitki umumiyetle ağustos ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 900 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. Başiskele ilçesinden kayıt bildirilmiştir ancak biz henüz göremedik

Türkçe adı

Dilimizde kuzeyotu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adının etimolojisi açık değildir. Antik Yunanca saman gibi anlamına gelebilir ve çiçek rengine işaret etmesi muhtemeldir. Tür adı Antik Yunanca Artemisia abrotanum’a benziyor anlamına gelir. Bitkinin ülkemizde erkek pelin olarak bilinen başka bir papatyagiller türüne benzemesine işaret eder.

Gıda

Yapraklar pişirilerek tüketilebilir.

Tıp

Değiştirici, iskorbüt hastalığı önleyici, büzücü, yatıştırıcı, cerahat dağıtıcı, kusturucu, balgam söktürücü, ateş düşürücü, müshil ve yara iyileştiricidir. Bronşit, bademcik iltihabı, kaynar ve ülser ve yılan ısırması tedavisinde kullanılır. Kök suyu, böcek ısırıklarını tedavi etmek için kullanılır. Suyu da boğaz ağrısı için çok etkili bir ilaçtır. Tohumlar iltihap giderici, idrar söktürücü, müshil, göğüs ağrısı giderici ve parazit dökücüdür. Kök idrar söktürücü ve parazit düşürücüdür.

Bilgi

Tohumları böcek kovucudur.