Özet
Carduus acanthoides (Saka dikeni) genelde ekili arazilerin civarında görülen ve yaz aylarında çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Carduus acanthoides (Saka dikeni) genellikle 10 ila 100 cm büyüyebilen iki ya da çok yıllık bir bitkidir. Gövde tek, uzun dallı ve kıllı olup kanatları dişli, dişler 3 ila 5 mm uzunluğunda ve batıcıdır. Yapraklar aynı renkli, açık ya da mavimsi yeşil, seyrekçe ağsı tüylü ya da ağsı tüy hiç yok ve damarlar boyunca seyrek tüylüdür. Taban ve alt gövde yaprakları sapsız, eliptik ila ters mızraksı, 6 ila 29 cm uzunluğunda, 2 ila 7 cm genişliğinde, teleksi loblu ila az teleksi; bölümler 6 ila 12 çift halinde, eliptik ila üçgensi, kenarları dişli ve dişler yanal ve uçta 3 ila 5 mm uzunluğunda dikenlidir. Orta ve üst gövde yaprakları benzer ancak daha kısadır. En üstteki yapraklar genişçe şeritsi ve zaman zaman bölünmemiştir.
Kömeç, gövde ve dalların ucunda genellikle tek ya da küme halindedir. İnvolukrum neredeyse küresel, 1,5 ila 2 cm çapında ve çıplak ya da seyrekçe ağsı tüylüdür. Dış filariler şeritsi ila üçgensi-bizsidir. Taç morumsu kırmızı ya da nadiren beyaz renklidir. Kapçık kahverengimsi ve 4 mm uzunluğundadır. Sorguç kılları beyaz renklidir. Cirsium vulgare‘ye benzer ancak onun çiçekleri daha büyük ve yaprakları daha tüylüdür. Carduus nutans‘ın ise yine çiçekleri daha büyüktür ve geniş gösterişli bırahteleri vardır. Yetişkin bir bitki on bin tohum üretebilir. Tohumlar on yıl boyunca toprakta canlı kalabilir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir ancak dünyanın büyük bölümüne işgalci tür olarak yayılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Tahrip edilmiş araziler, tarlalar ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. İzmit ilçesinden kayıt bildirilmiştir ancak biz henüz göremedik.
Türkçe adı
Dilimizde saka dikeni adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adının etimolojisi açık değildir. Muhtemelen Latince sivri veya sert anlamına gelen caro kelimesi ile bağıntılıdır. Latince cardoon kelimesi enginar anlamına gelir ve bu bağlantı daha güçlü gözükmektedir. Tür adı Antik Yunanca Acanthus gibi anlamına gelir. Ayıpençesigillere bağlı bir cins olan Acanthus (ayıpençesi) ile benzerliğe işaret eder.
Görüşünüzü Yazın