Bellis annua (Akbubeçlik)

derleyen:

Özet

Bellis annua (Akbubeçlik) genelde nemli çayırlarda görülen ve kış sonundan bahar sonuna kadar çiçek açan nadir bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Asteraceae

Papatyagiller

Bellis

Koyungözü

Tanımı

Bellis annua (Akbubeçlik) genellikle 5 ila 8 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövde dallı, dik ya da yatık ve seyrek havlıdır. Gövde ince, yeşil renkli ve kısa beyazımsı tüylerle kaplıdır. Yapraklar saplı, almaşlı dizlişli, kaşıksı, 1 ila 1,5 cm uzunluğunda, tepede sivri ya da küt, tabanda daralıcıdır. Yapraklarda da seyrekçe de olsa beyaz tüyler görülür. Kenarları düz ya da yaprak ucuna yakın 2 ila 3 arası tırtıklıdır. Dilsi çiçekler 20 ila 30 arası sayıdadır. Kapçık havlı, turuncu kahverengi, yuvarlak ve 1 mm uzunluğundadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita] Deniz kenarı ve nemli bölgelerde görülen bitki umumiyetle şubat ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 300 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ve Gebze ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde akbubeçlik adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı, Libya kralının torunu Bellides’in (Bellidēs) adını taşımaktadır. Bellides, kırlarda bir başına dans ederken, mevsimlerin ve bitkilerin büyümesinin tanrısı olan Vertumnus’un dikkatini çeker. Vertumnus onu yakalamak istediğinde de Bellides, papatyaya dönüşür. Ayrıca Latince savaş anlamına gelen bellum kelimesinden de türetilmiş olabilir. Bitkilerin özsuyu kılıç ve mızrakların ucunu bağlamak için kullanılan bağları ıslatmak için kullanılmıştır. Söylenceye göre çiçeklerin kraliçesi tüm çiçeklerin davetli olduğu bir şölen tertipler. Utangaç olması nedeniyle Bellis çiçeğinin kraliçeyi tebrik ettiği sözleri bir fısıltı olarak çıkar ancak rüzgar sözlerini kraliçeye taşır. Kraliçe Bellis’e utanmaması gerektiğini söyler ve bunun üzerine Bellis utanarak kızarır. Bellis çiçeklerinin taç yapraklarında yaygın olarak görülen kırmızılık bu hikaye ile anlam kazanır. Tür adı Latince yıllık anlamına gelir. Türün cins özelinde tek yıllık olmasına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Bellis minima annua”dır.

Bilgi

Yaprakları demlenerek böcek kovucu olarak kullanılır. Yaprakların tadı nedeniyle otçul hayvanlar tarafından tercih edilmez.

Fotoğrafları