Galanthus (Kardelen)

Özet

Galanthus (Kardelen) popüler süs bitkilerine sahip olması nedeniyle çok sayıda türünün soyunun tehdit altında olduğu bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asparagales

Kuşkonmaz takımı

Amaryllidaceae

Nergisgiller

Tanımı

Galanthus (Kardelen) soğanlı ve tabanda iki yapraklı bitkilerden oluşan bir cinstir. Yapraklar tabanda olup zarsı tüpsü kılıf tarafından çevrilmiş soğandan çıkarlar. Bunlar genellikle şeritsi, kayış biçiminde ya da ters mızraksıdır. Yaprakların katlanma biçimi türler arasında farklılık gösterir, düz, uzunluğunda katlanmış ya da kıvrımlı olabilirler. Sıkapa dik, yapraksız, silindirik ya da sıkıştırılmıştır. Sıkapanın ucunda bırahte benzeri bir çift sıpata bulunur. Sıpataların arasından tek ya da nadiren çift, baş aşağı sarkık, ince bir çiçek sapına bağlı çansı ve beyaz renkli çiçekler çıkar. Çiçek örtüsü bölümleri altı adet, serbest ve iki sıra halindedir. İç halkadaki bölümler dıştakilerden küçüktür ve yeşil renkli desenleri vardır. Çiçek sapı çiçek zamanı dik, meyve zamanı yatıktır. Dıştaki tepaller sivri ya da küt uçlu, kaşıksı ya da ters mızraksı ila darca ters yumurtamsı ya da şeritsi, kısa pençeli ve dik-yayılıcıdır. İç tepaller daha kısa, dikdörtgensi, kaşıksı ya da ters mızraksı ve hafifçe kabzalıdır.

Meyve etli, elipsoit ya da nerdeyse küreseldir. Tohumlar açık kahverengidir ve bunlarda elaiosome adı verilen yapı bulunur. Bu sayede karıncalar tarafından yayılmaktadır. Genellikle ormanlık alanlarda görülürler. Cins Avrupa, Türkiye, Kafkasya ve Ortadoğu’da yayılış gösterir ancak günümüzde süs bitkisi değeri nedeniyle başka bölgelere de yayılmıştır. Hayli popüler bir süs bitkisidir ve çok sayıda kültivarı mevcuttur. Diğer taraftan cinse bağlı türlerin (birkaç tür istisna olmak üzere) sökülmesi ve ticareti yasaktır. Bitkiler ümidi simgeler çünkü çok sayıda türü ilkbahar ekinoksundan hemen önce çiçek açmaktadır ve bu nedenle baharın müjdecisi kabul edilmektedirler. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca süt çiçeği anlamına gelir. Çiçeklerin süt beyazı rengine işaret eder. Kardelen ise, bitkilerin çoğunlukla karların erimesine müteakip çiçeklenmesine işaret eder. Beri taraftan bazı türler güz mevsiminde çiçek açar.

Kocaeli’ndeki türler