Fumaria rostellata (Yıldız şahtere)

derleyen:

Tanımı

Fumaria kralikii de olabilir, detaylı incelemek gerekli. 15 ila 50 cm büyüyebilir. Gövde tüysüz, dik ya da yükselen biçimde, dallı ve yapraksıdır. Meyve kapçıktır, yuvarlak ya da eliptik, tepe sivri, taban kesiktir. Çiçek kurulu 15 ila 25 arası sayıda çiçek barındırır. Taç 7 ila 9 mm uzunluğunda, alt taç yaprağın kenarı yayık ve kaşıksıdır. Meyve kuruduğunda neredeyse pürüzsüz hale gelir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Makilikler, yol kenarı ve yamaçlarda görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 100 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde yıldız şahtere adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince duman anlamına gelir. Cinsin çiçeklerin yarı saydam renklenmesine atıftır. Özellikle sabah saatlerinde toprağın üzerinden duman çıkıyormuş görünümü sergilerler. Ayrıca cinse bağlı Fumaria officinalis’in dumanı çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. Yine başka bir etimolojik bağıntı olarak, bitkilerin göze uygulandığında dumana maruz kalan gözlerde olduğu gibi gözlerin yaşarmasına neden olması gösterilebilir. Daha düşük bir ihtimal olsa da son olarak şu bilgiyi de verelim: Avrupa’da kahinler yer altı ruhlarını çağırmak için ateşe bitkinin saplarını atardı. Cinsin Türkçe adı olan şahtere Farsça orijinlidir ve hükümdar teresi (شاهترج) anlamına gelir. Bitki Arapça kaynaklarda zaman zaman hükümdar baklası (بقلة الملك) olarak anılır. Cinsin Türkçe adı ise bey börkü idi. Tür adı Latince küçük gagalı anlamına gelir. Türün alt taç yaprak yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “petalis superiore et inferiore apice in rostella longiuscula recurva terminatis” olarak belirtilmiştir.

Fotoğrafları